Levinas and multicultural society: Integreren doen we samen

11/25/2009

Integreren doen we samen

Wat is er aan de hand met de Nederlandse politiek? Politici zijn veel te bang om stemmen te verliezen aan Wilders. De verharding van het integratiedebat is doorgeslagen. Gisteren stond er een verfrissend artikel van Tofik Dibi in de Volkskrant en ook een goede column van Pieter Hilhorst. Vandaag stond er helaas weer een oud achterhaald pleidooi voor gedwongen assimilatie van allochtonen. Alle drie de artikelen waren in reactie op de integratiebrief van Van der Laan, waar ik eerder over schreef.

In de jaren '80 was het integratiebeleid te soft. Maar nu zijn we doorgeslagen in de verharding. VVD-Kamerlid De Krom stelt dat Nederland af moet van zijn 'meebuigcultuur'. Maar we zijn allang niet meer zo buigzaam / flexibel / tolerant. De meeste partijen vinden dat inburgeren minder vrijblijvend moet zijn. Ze vinden dat Van der Laan nog niet nadrukkelijk genoeg heeft gezegd dat allochtonen moeten kiezen voor Nederland. Maar moeten en kiezen gaat niet samen zoals ik eerder zei, en allochtonen zijn al genoeg ingeburgerd en Nederlands mondig / eigenwijs geworden om niet blindelings te doen wat "moet" van de politiek. Je kunt best werken met het verplicht stellen van inburgeren / de Nederlandse taal leren, maar dat werkt alleen als er ook motiverende prikkels zijn en als de voorzieningen goed op peil zijn, bijvoorbeeld dat er geen tekort is aan goede Nederlandse taalcursussen en gelegenheden waar allochtonen hun Nederlands met Nederlanders kunnen oefenen.

Pieter Hilhorst zegt over de integratiebrief:

"De impliciete boodschap is al snel dat Nieuwe Nederlanders genoeg kansen
krijgen, maar het zelf verknallen. Dat klinkt stevig, maar leidt juist tot een
afwachtende houding. Wij hebben genoeg gedaan, nu is het hun beurt."

Wij, Nederlandse burgers en politici, hebben nog lang niet genoeg gedaan. Het is de hoogste tijd dat we de handen uit de mouwen steken.

Nog een citaat van Pieter Hilhorst:

"Het lijkt een beetje op een goocheltruc. Je stopt het falen van de overheid in de hoge hoed en tovert er de eigen verantwoordelijkheid van de Nieuwe Nederlander uit. Zo ontstaat een beangstigende parallel tussen de softe houding van vroeger en de strenge toon die nu zo populair is. De softies hadden de neiging om weinig te verwachten van kinderen, omdat ze het al zo moeilijk hadden. Het is een recept om kinderen massaal te laten onderpresteren. Maar ook bij de voorstanders van strenge aanpak gaan de scholen vrijuit. Het slechte presteren is immers het gevolg van ouders die hun blik hebben gericht op het land van herkomst of op Mekka.
Integratie vergt veel meer van nieuwkomers dan van gevestigden. Maar dat wil niet zeggen dat de gevestigde instellingen niks hoeven te veranderen. Zo’n afwachtende houding is juist desastreus. Je moet niet klagen dat er moeders zijn die niet weten waar hun kinderen naar school gaan, maar zorgen dat elk kind zijn rapport pas krijgt als een ouder het komt ophalen. Wie denkt dat Nieuwe Nederlanders onwillig en ondankbaar zijn, doet zichzelf tekort. Het strenge oordeel is dan een slap excuus om zelf niks te doen."

Wanneer leren we het nu een keer? De les is dit: Integreren doen we samen. We houden de komende decennia een pluriforme, cultureel diverse samenleving, de Nieuwe Nederlanders gaan niet weg (sterker nog: er komen er meer bij) en ze krijgen gemiddeld meer kinderen dan de Oude Nederlanders. Ze worden ook geen "witgewassen culturele klonen van de prototype Nederlander" (Tofik Dibi). Dus we moeten er toch echt samen wat van maken en leren omgaan met verschillen. Hoe meer segregatie (witte en zwarte scholen, wijken etc.), hoe groter de tegenstellingen en hoe moeilijker het samenleven wordt voor iedereen, en vooral voor mensen aan de onderkant. Van der Laan kreeg in de Tweede Kamer veel kritiek op zijn keuze voor de term "Nieuwe Nederlanders" als vervanging voor het woord "allochtonen". PVV-Kamerlid Fritsma zei dat Turken en Marokkanen zich vaak helemaal niet in de eerste plaats Nederlander voelen. Wanneer leert hij het nu eens? Door mensen buiten te sluiten, door te zeggen: "jullie zijn geen Nederlanders", werk je het integratieproces tegen. Als mensen zich niet geaccepteerd voelen, het gevoel krijgen dat zij er niet bij horen, dat zij niet welkom zijn, dat zij niet een-van-ons zijn maar dat zij "zij" blijven, tegenover "wij" de Nederlanders in ons land Nederland, dan is de kans veel groter dat degenen die wij uitsluiten de rug naar ons toekeren. Iedereen die in Nederland woont is Nederlander. Dit mooie land is van ons allemaal, laten we er samen wat van maken, doe mee, je hoort erbij, we willen graag dat iedereen zich hier thuis voelt. Als dat de boodschap is die politici uitdragen, dan is de kans veel groter dat Nieuwe Nederlanders zich in de eerste plaats Nederlander gaan voelen.

Sadik Harchaoui, directeur van Forum, zei dat mensen in Nederland participatiemoe zijn. Na een zware werkdag moet je ook nog koffie gaan drinken met je Turkse buurman. Onder het motto "Iedereen actief!" moet iedereen meedoen, maar mensen weten niet waaraan, op wat voor manier of waarom. Ondertussen zijn veel mensen eenzaam in Nederland, ze hebben geen werk, geen geld en ze bevinden zich in een sociaal isolement, van soms niet meer dan 1 keer een sociaal contact per maand (inclusief een bezoek aan de huisarts). Mensen willen graag uit hun isolement komen. Ze willen graag leuk werk met veel collega's en vrienden, ik denk dat er niemand is die dat niet wil. Het is niet genoeg om te zeggen: je moet inburgeren, je moet participeren, je moet kiezen voor Nederland. Je kunt mensen ook handvaten aanreiken en laten zien dat zij er zelf baat bij hebben. En het kan alleen met inspanningen van twee kanten, van zowel Nieuwe als Oude Nederlanders.