Levinas and multicultural society

Ik heb de film Matterhorn gezien, een erg mooie film. Het viel me op hoe snel ik toch interpreteer en oordeel, zonder te weten wat er echt aan de hand is. Ik denk altijd van mijzelf dat ik niet bevooroordeeld ben, dat ik met een open blik kijk, maar dat valt toch tegen.

De vreemdeling die op een dag bij Fred aanklopt, heb ik ongemerkt direct in een hokje gestopt. Aan het begin van de film dacht ik dat het om net zo'n verhaal ging als "Papegaai vliegt over de IJssel", met als thema de vraag: een vluchteling uit een ver land komt in een oer-Hollands en streng christelijk dorp wonen, hoe zou dat gaan? Dus stop ik de vreemdeling meteen in het bijbehorende hokje. De vreemdeling weigert alcohol te drinken, dus het zal wel een moslim zijn. Hij zegt niets, dus hij spreekt zeker geen Nederlands. Hij is zeker pas kort hier. Hij is vast een politieke vluchteling uit een land als Irak of Iran. Het is dan wel raar dat hij geiten knuffelt en met hen kletst. Dat is volgens mij geen algemeen gebruik in Irak. Maar ja, mensen passen nooit helemaal in hokjes.

Van mijn interpretatie blijkt helemaal niets te kloppen. Hij is wel een soort vluchteling, maar hij blijkt van heel wat dichter bij huis te komen...

Ik ben "Papegaai vloog over de IJssel" aan het lezen, van Kader Abdolah. Het gaat over asielzoekers die vijfentwintig jaar geleden in dorpen rondom de IJssel kwamen wonen. Ik vind het een erg mooi verhaal. Het is herkenbaar, ik moet steeds denken aan de vluchtelingen van het Intercultureel Theehuis van Vluchtelingenwerk in Utrecht. De personages in het boek hebben diepgang, van de Syrische kolonel tot de Iraanse automonteur met zijn dove dochtertje en de Egyptische schilder. Zelfs Klazien uut Zalk is geen flat character. Hoewel er genoeg problemen aan bod komen in het boek, is het toch op een bepaalde manier een optimistisch verhaal, waarin het mensen met allerlei achtergronden best goed lukt om met cultuurverschillen om te gaan en samen te leven tegen de achtergrond van het Overijsselse landschap.

De tijden zijn veranderd daarna. In de tijd dat Kader Abdolah naar Nederland kwam was Nederland voor vreemdelingen nog meer een land om van te houden, en hield Nederland denk ik ook meer van hen.

Het is een verhaal met veel symboliek, zoals de titel met de exotische papegaai en de oer-Hollandse IJssel al laat zien.

"De woorden vielen met tranen op de houten vloer en liepen als een klein riviertje door de kier van de deur naar buiten, richting de IJssel."