12/11/2006
De orkaan Ayaan
In de eerste plaats stonden er een paar goede artikelen in de Volkskrant, o.a. een artikel van Nikita Shabazi, Halleh Ghorashi (waar ik ook al eerder over schreef) en Kaoutah Dharmoni, onder de kop "Ayaan is niet die grote islamkenner" (en nu maak ik even dankbaar gebruik van de samenvatting van Anja Meulenbelt op haar weblog):
In het artikel wordt nog eens op een rijtje gezet wat met name migrantenvrouwen en islamitische vrouwen tegen het optreden van Hirsi Ali hadden.
Kort samengevat:
- Haar ideeen over de islam berusten voornamelijk op haar persoonlijke ervaring. Op grond daarvan werd ze in Nederland gezien als de enige echte islamdeskundige. Ze ontkende dat er vele verschillende stromingen zijn onder moslims en gooide ze allemaal op een hoop.
- Haar opvatting dat ‘de islam’ op gespannen voet staat met de democratie houdt geen steek. Zie de WRR en andere rapporten.
- Haar opvattingen over vrouwenrechten binnen de islam mist de nuance. Ze trekt een directe lijn tussen vrouwonvriendelijke uitspraken in de koran (en niet de passages die gelijkheid voorstaan) naar (het gebrek aan) vrouwenemancipatie van moslima’s. Ze maakt geen vergelijkingen met niet-moslimlanden. Ze deed niets met het gegeven dat driekwart van de Nederlandse moslima’s vinden dat ze in de koran inspiratie kunnen vinden voor hun emancipatie.
- Ze wijt achterstelling en misstanden aan het geloof, en negeert cultuur.
Met Naima Azough zijn de schrijfsters dus van mening dat Hirsi Ali met haar polariserende houding het tegendeel heeft bereikt van wat ze wilde. En in tegenstelling met wat Cisca Dresselhuys denkt, hebben de islamitische minderheden iemand als Hirsi Ali niet nodig gehad voor hun emancipatie. Ook niet met de film Submission, die door vele moslimvrouwen werd ervaren als een klap in hun gezicht.
"Ayaan heeft dankzij de inhoud van haar boodschap bepaalde maatschappelijke problemen op de agenda gezet. Maar de manier waarop zij het aangepakt heeft en hoe ze in haar standpunten door diverse gevestigde opinieleiders en de media ondersteund en bijgestaan is, is verre van perfect. De maatschappij is door eenzijdige dominantie van haar ideeen in rep en roer gebracht waardoor de wij-zij kloof alleen maar dieper is geworden. Hopelijk hebben wij in de toekomst met Orkanen te maken die voor binding en saamhorigheid zorgen in plaats van groepen tegen elkaar op te hitsen."
(Jos de Beus is in het midden, met het schrijfblok)
En daaronder stond een artikel van Jos de Beus, mijn afstudeerbegeleider voor m'n filosofiescriptie over globalisering (altijd leuk om die weer in de krant te zien staan). Anja Meulenbelt vindt hem een stuk minder interessant, en dat is begrijpelijk, want de vrouwen in het artikel boven hem weten meer uit eigen ervaring waar ze het over hebben, wat beter werkt dan alleen een theoretische analyse. Wel een goed punt van Jos de Beus is dat hij opmerkt dat het succes van Wilders te zien is als een nevengevolg van Ayaans dadendrang.
Ik kon niet naar het debat zelf, we hadden een voorbereidingsdag voor het Tanzaniaproject. Maar ik vind het ook wel prima zo met alleen de verslagen in de krant en op internet.
Vooral wat Fatima Elatik zei was boeiend en vermakelijk, wat een prachtmens. Ik had haar al eens eerder gezien, bij een debat van het Ramadan festival, over allochtone vrouwen in de politiek. Daar zei ze met een mooi plat Amsterdams accent dat ze als stadsdeelwethouder in Amsterdam Zeeburg met alleen maar mannen samenwerkt en dat ze gezellig een bakkie koffie doen soms, maar verder dat ze de mannen goed onder de duim heeft :)
Nog een citaat uit dat debat:
De maatschappij is nog steeds niet is ingesteld op werkende vrouwen, die geen partner thuis hebben.
Fatima: "Belt zo’n pipo dat hij de wasmachine komt brengen tussen 10 en 4, zeg ik, luister vriend, ik werk, waar moet ik die wasmachine anders van betalen? Maakt niets uit. Hij komt alleen brengen tussen 10 en 4."
En ze is ook inhoudelijk sterk. Toen haar gevraagd werd of ze aan het debat van 10 december wilde meedoen, dacht ze: 'Wel ja, weer zo'n pro en anti Ayaan debat, dan wordt ze weer tot object gemaakt, in plaats van dat ze gewoon als mens wordt behandeld. Ayaan wordt als een fenomeen in plaats van als een persoon behandeld, een fenomeen om tweespalt in de samenleving teweeg te brengen.'
(zie de video van het debat, klik op "de orkaan Ayaan is nog niet uitgeraasd")
Vreemd ook eigenlijk, om een debat over iemand te houden waar die persoon zelf niet bij is, het lijkt wel of die persoon dood is.
En in de Volkskrant van vandaag stond dat Fatima Elatik bijna Afshin Ellian was aangevlogen tijdens het debat, omdat hij voortdurend 'paternalistisch en generaliserend' sprak over moslims. 'Als ik iets vertel over mijn jeugd, stelt hij meteen een vraag over gedwongen uithuwelijking en mishandeling van Marokkaanse meisjes. Alsof alle moslimvrouwen hetzelfde zijn. Alsof we allemaal besneden zijn. Hallo, ik heb nog alle onderdelen!'Dus als we het dan toch over orkaanvrouwen hebben, dan heb ik veel liever Fatima dan Ayaan...
En Afshin Ellian, op zijn beurt, kon Naima Azough wel schieten (zoals te zien is op de foto hiernaast, en te horen in de bovengenoemde video). Haar statement dat Ayaan meer kwaad dan goed heeft gedaan lijkt hem in het verkeerde keelgat te zijn geschoten :)
En tot slot nog een citaat van Anja op haar weblog (zij is wel naar het debat geweest):
"Ayaan Hirsi Ali had wel de moslimvrouwen een stem gegeven, zei iemand, waarop alle aanwezige moslimvrouwen hun best moesten doen om hun gezicht een beetje in bedwang te houden. Want dat is natuurlijk juist het punt. Die moslimvrouwen hadden in het verhaal van Hirsi Ali helemaal geen stem.
Of Nederland nog niet aan Hirsi Ali toe was? Ze heeft nogal wat aanhang gekregen in Nederland, zei Azough. Dat was al te merken. Bij elke uitspraak pro Ayaan klonk er applaus, en toen later tijdens het debat Hilhorst aan de zaal vroeg of alle mensen die vonden dat Hirsi Ali meer goeds dan kwaad gebracht had op wilden staan, stond er een flinke groep mensen op. Ik keek even. Autochtoon. Ook al geen verrassing. De aanwezige minderheid aan allochtoon bleef zitten. Net als ik.
Een vrouw vroeg nog aan mij hoe ik als oude feministe nou over Hirsi Ali dacht, want ook dat was weer eens gezegd: zij is net als de oude suffragettes, die ook weerstanden opriepen. Het grote verschil is in een zin te zeggen, zei ik. Ik deed het met de vrouwen, en niet tegen ze."
Vrouwenverminking is zo'n mooi voorbeeld. De besnijdenis van jonge meisjes is een cultureel gegeven, dat niets met de islam te maken heeft. Het is van oorsprong een Afrikaans, cultureel gegeven en er is dus ook niets over terug te vinden in de koran.
In de islam draagt de moslim zelf de verantwoordelijkheid voor z'n daden en de belijdenis van het geloof.
Iedere interpretatie is dus van gelijke waarde, ook al zijn ze tegenstrijdig. Vandaar ook dat de koran voor sommige vrouwen een bron is van emancipatie.
Het voorbeeld dat ik altijd geef wanneer deze discussie weer aangezwengeld wordt, zijn de verhalen over hoe de god de mens schept...dat van de bijbel en dat van de koran.
In één van beide boeken is de vrouw geschapen uit een deeltje van de man, in het andere zijn beide apart en dus gelijk geschapen.
Allah was een feminist ;)
<< Home
