4/28/2009
Tariq Ramadan als "de ander" in Rotterdam
Dit onderwerp, waar ik hier al zoveel over geschreven heb, blijft mij bezig houden. Ik kom er niet uit. Deze Rotterdamse casus staat denk ik symbool voor de verwarring en botsingen in de Nederlandse multiculturele samenleving als geheel.
De vraag: "Wie is Geert Wilders, wat wil hij bereiken, is hij te vertrouwen?" is niet zo moeilijk te beantwoorden. Maar met Tariq Ramadan kom ik er niet achter, hoeveel informatie ik ook opzoek, ik weet niet wat ik ervan denken moet. Inmiddels geef ik hem wat minder voordeel van de twijfel.
Wat betreft de situatie in Rotterdam denk ik dat het dom en slecht is dat de Gay Krant en lokale politici een hetze tegen hem zijn begonnen. Als de politici vonden dat de gemeente hem geen contract had moeten aanbieden (of niet verlengen) dan hadden ze dat eerder moeten zeggen. Ik vind het vreemd dat VVD wethouders nu ineens zijn opgestapt, zonder reden, terwijl uit het onderzoek juist was gebleken dat de klachten van de Gay Krant niet gegrond waren. Ik ben het boek "Gedeeld land" aan het lezen van Jean Tillie. Ik zal er later hier over schrijven. Ik verwacht dat het boek van Tillie verklaringen geeft voor wat er nu in Rotterdam aan de hand is.
Laat ik proberen met een (voorlopige) conclusie te komen wat betreft Tariq Ramadan:
- De lezingen van Ramadan aan de Erasmus Universiteit Rotterdam vind ik erg goed, genuanceerd, goed onderbouwd, modern, tolerant, filosofisch interessant en belangrijk voor de multiculturele samenleving.
- In het verleden heeft hij uitspraken gedaan die ik afkeur, namelijk dat hij zich niet uitspreekt tegen steniging maar alleen een moratorium, een tijdelijke stop wilde instellen (debat met Sarkozy) en de uitspraken die hij doet in zijn speech "’Les grands péchés" (De grote zonden).
Ik denk niet dat Ramadan een wolf in schaapskleren is. Ramadan heeft twee kanten in zich: een Europese kant en een islamitische kant. Die islamitische kant heeft voor veel niet-moslims en een paar moslims het gezicht van een wolf (het wil niet zeggen dat Ramadan dat verborgen houdt). Dat op zich zegt weinig over wie of wat hij is, een gematigd modern moslim, fundamentalist, islamist en/of extremist. Een extremist is hij in ieder geval niet.
Wat is islamisme? Islamisme of politieke islam is een verzameling van politieke ideologieën gebaseerd op een conservatieve, letterlijke (of 'literalistische') interpretatie van de Koran en de Hadith. De ideologie komt voort uit het principe van tawhid, eenheid, en is daarmee tegen de scheiding van geloof en staat.
Is Ramadan een islamist? Voor een deel wel en voor een deel niet. Hij heeft het over het hervormen van de islam, evolutie binnen de islam. De grondwetten, de democratische rechtstaat van Europa moet gerespecteerd worden. Democratie en islam kunnen volgens hem prima samen gaan. Aan de andere kant is het wel een politieke islam die Ramadan uitdraagt, en is Ramadan duidelijk minder bereid dan bijvoorbeeld Kader Abdollah of Fouad Laroui om de koran vrij te interpreteren en sommige praktijken openlijk als niet-islamitisch te bestempelen (bijvoorbeeld steniging).
Ik denk dat Ramadan niet geschikt is als bruggenbouwer in Rotterdam. Voor een deel omdat de politiek en gemeenschap sterk gepolariseerd zijn en islamofobie er steeds meer de kop op steekt. De tegenstellingen zijn zo groot dat hij door velen nooit geaccepteerd zal worden. Bruggen bouwen moet je samen doen en dat gaat zo niet als politici vooral bezig zijn met rotte tomaten naar elkaar gooien. Als we bruggen willen bouwen is het vooral belangrijk dat we meer van de islam begrijpen. Maar Tariq Ramadan is dus niet bepaald de meest geschikte persoon om dat uit te leggen. Het is niet moeilijk iemand te vinden die meer geaccepteerd wordt door niet-moslims.
De vraag: "Wie is Geert Wilders, wat wil hij bereiken, is hij te vertrouwen?" is niet zo moeilijk te beantwoorden. Maar met Tariq Ramadan kom ik er niet achter, hoeveel informatie ik ook opzoek, ik weet niet wat ik ervan denken moet. Inmiddels geef ik hem wat minder voordeel van de twijfel.
Wat betreft de situatie in Rotterdam denk ik dat het dom en slecht is dat de Gay Krant en lokale politici een hetze tegen hem zijn begonnen. Als de politici vonden dat de gemeente hem geen contract had moeten aanbieden (of niet verlengen) dan hadden ze dat eerder moeten zeggen. Ik vind het vreemd dat VVD wethouders nu ineens zijn opgestapt, zonder reden, terwijl uit het onderzoek juist was gebleken dat de klachten van de Gay Krant niet gegrond waren. Ik ben het boek "Gedeeld land" aan het lezen van Jean Tillie. Ik zal er later hier over schrijven. Ik verwacht dat het boek van Tillie verklaringen geeft voor wat er nu in Rotterdam aan de hand is.
Laat ik proberen met een (voorlopige) conclusie te komen wat betreft Tariq Ramadan:
- De lezingen van Ramadan aan de Erasmus Universiteit Rotterdam vind ik erg goed, genuanceerd, goed onderbouwd, modern, tolerant, filosofisch interessant en belangrijk voor de multiculturele samenleving.
- In het verleden heeft hij uitspraken gedaan die ik afkeur, namelijk dat hij zich niet uitspreekt tegen steniging maar alleen een moratorium, een tijdelijke stop wilde instellen (debat met Sarkozy) en de uitspraken die hij doet in zijn speech "’Les grands péchés" (De grote zonden).
Ik denk niet dat Ramadan een wolf in schaapskleren is. Ramadan heeft twee kanten in zich: een Europese kant en een islamitische kant. Die islamitische kant heeft voor veel niet-moslims en een paar moslims het gezicht van een wolf (het wil niet zeggen dat Ramadan dat verborgen houdt). Dat op zich zegt weinig over wie of wat hij is, een gematigd modern moslim, fundamentalist, islamist en/of extremist. Een extremist is hij in ieder geval niet.
Wat is islamisme? Islamisme of politieke islam is een verzameling van politieke ideologieën gebaseerd op een conservatieve, letterlijke (of 'literalistische') interpretatie van de Koran en de Hadith. De ideologie komt voort uit het principe van tawhid, eenheid, en is daarmee tegen de scheiding van geloof en staat.
Is Ramadan een islamist? Voor een deel wel en voor een deel niet. Hij heeft het over het hervormen van de islam, evolutie binnen de islam. De grondwetten, de democratische rechtstaat van Europa moet gerespecteerd worden. Democratie en islam kunnen volgens hem prima samen gaan. Aan de andere kant is het wel een politieke islam die Ramadan uitdraagt, en is Ramadan duidelijk minder bereid dan bijvoorbeeld Kader Abdollah of Fouad Laroui om de koran vrij te interpreteren en sommige praktijken openlijk als niet-islamitisch te bestempelen (bijvoorbeeld steniging).
Ik denk dat Ramadan niet geschikt is als bruggenbouwer in Rotterdam. Voor een deel omdat de politiek en gemeenschap sterk gepolariseerd zijn en islamofobie er steeds meer de kop op steekt. De tegenstellingen zijn zo groot dat hij door velen nooit geaccepteerd zal worden. Bruggen bouwen moet je samen doen en dat gaat zo niet als politici vooral bezig zijn met rotte tomaten naar elkaar gooien. Als we bruggen willen bouwen is het vooral belangrijk dat we meer van de islam begrijpen. Maar Tariq Ramadan is dus niet bepaald de meest geschikte persoon om dat uit te leggen. Het is niet moeilijk iemand te vinden die meer geaccepteerd wordt door niet-moslims.
4/17/2009
De controverse voorbij
Voorlopig ben ik hier nog niet uitgepraat over Tariq Ramadan, lijkt het. Maar het gaat zeker niet om hem alleen, het gaat om de vraag: hoe gaan we om met de ander, wat kunnen we doen om toenadering te zoeken, wat kunnen we doen om op een goede manier samen te leven in onze multiculturele samenleving?
Gisteren ben ik naar een lezing van en debat met Tariq Ramadan geweest zonder Tariq Ramadan. De eerste was een lezing over "Spirituality and Ethics in Islam", waar ik een uitnodiging voor kreeg van een studente van de islamitische studentenvereniging IQRA . De tweede was een debat over religie en homoseksualiteit getiteld "De controverse voorbij", georganiseerd door het COC Rotterdam en Ettaouhid. Dit debat was heel interessant, ook al was het zonder Ramadan.
Waarom was Ramadan er niet bij? Ramadan wordt voor zijn werk betaald door de universiteit en door de gemeente Rotterdam. De Gay Krant heeft een paar weken geleden beschuldigingen tegen Ramadan gepubliceerd in een artikel van hun blad. Toen heeft de gemeente een onderzoek laten uitvoeren naar de citaten in de Gay Krant. Wethouder Rik Grashoff presenteerde afgelopen dinsdag de uitkomsten van het onderzoek. De conclusie was dat de citaten onjuist, tendentieus waren en uit de context gerukt. Ramadan draagt een consistente visie uit en vervult de opdracht voor de gemeente naar behoren. Op een persconferentie op woensdag 15 april werd meegedeeld dat de gemeente de samenwerking met Tariq Ramadan voortzet. Gisteren hebben PvdA, Leefbaar Rotterdam en VVD echter een motie ingediend om het contract met Ramadan te beeindigen. Van 14.30 tot 20.30 vond een gemeenteraadsdebat plaats waar Ramadan bij was. Daarom kon hij dus niet de geplande lezingen geven. Tijdens het debat "De controverse voorbij" volgden we live de ontwikkelingen in de Raad, het was net een voetbalwedstrijd ;). Een van de berichten was dat GroenLinks dreigde haar wethouder terug te trekken. Uiteindelijk stemde een meerderheid van de Raad tegen de motie, waarop een applaus volgde bij ons in de zaal.
Ik vond het een bijzondere discussie gisteravond, tussen voornamelijk moslims en homo's. In de zaal vonden sommigen dat de discussie niet ver genoeg ging, dat we maar eens moesten ophouden met alleen te praten en meer met praktische oplossingen moesten komen. Maar ik vond de dialoog van gisteren al heel bijzonder. Ook als Ramadan wel een goede bruggenbouwer is, dan komen we nog niet ver met maar 1 bruggenbouwer. Het was bemoedigend om gisteren bij het debat te zien dat er zoveel bruggenbouwers zijn in Rotterdam, zowel van de kant van homo's als van de kant van moslims. Er werden voortdurend bruggen gebouwd, er werd voortdurend toenadering gezocht tussen de beide groepen, op een basis van respect en gelijkwaardigheid. Sommigen zeiden dat respect tonen voor elkaar zo'n abstract begrip is, dat het concreter gemaakt moet worden hoe je dat in de praktijk doet. Ik denk dat je dat vanzelf wel merkt zodra je het zoeken van toenadering daadwerkelijk in de praktijk brengt. Er werden een paar mooie voorbeelden genoemd, bijvoorbeeld van een Nederlandse homo die een relatie heeft / getrouwd is met een Marokkaanse moslim. In Nederland hebben de beide families toenadering gezocht en ze hebben een goede manier gevonden om met elkaar om te gaan. Ze hebben geen fundamentele discussies over religie en homoseksualiteit. De Nederlanders vragen niet van de Marokkanen dat zij zeggen dat homoseksualiteit best mag vanuit de leer van de islam. De Marokkanen vragen ook niet van de Nederlanders de islamitische leer goed te keuren. In het dagelijks leven kunnen de families prima met elkaar omgaan. Alleen als het homo echtpaar naar Marokko gaat naar de familie daar, dan kunnen zij niet openlijk uitkomen voor hun relatie. In het dagelijks leven in Nederland is er genoeg ruimte voor beide groepen om met respect met elkaar om te gaan en goed met elkaar samen te leven.
Na afloop van het debat had ik een gesprek met een paar jonge moslima's en iemand van het COC. We hadden het in het kader van oplossingen over presentaties op scholen. De jongen van het COC zei dat hij naar scholen gaan wel erg arbeidsintensief vond. Ik zei dat ik denk dat het wel een van de manieren is die het beste werkt, om een persoonlijk verhaal te vertellen, zodat jongeren zich kunnen inleven. Dat is de beste manier om vooroordelen weg te nemen. Ik vertelde dat dat mijn ervaring is als vluchtelingenambassadeur. Het maakt eigenlijk niet uit voor welke doelgroep / vanuit welke organisatie je naar een school gaat om een presentatie te geven. Homo's, vluchtelingen en moslims zijn alledrie groepen die in de Nederlandse samenleving een minderheid vormen waar veel vooroordelen over bestaan en die vaak gediscrimineerd worden. Misschien zou dat wel kunnen bijdragen aan een oplossing: als moslims en homo's (niet speciaal mensen die beide tegelijk zijn maar juist ook combinaties van heteroseksuele moslims en niet-islamitische homo's) samen naar scholen gaan en hun persoonlijke verhaal vertellen, en tegelijkertijd jongeren stimuleren om "de ander" als gelijke met respect te behandelen.
Daarmee kunnen we op een sterke manier gezamenlijk protesteren tegen politieke partijen die verdeeldheid, polarisatie, angst en haat verspreiden, zoals de partijen die gisteren de motie hebben ingediend. Zij proberen (misschien onbedoeld) een wig te drijven tussen moslims en homo's, tussen groepen in de samenleving met verschillende achtergronden, waardoor het op een prettige manier samen leven tussen verschillende groepen bemoeilijkt wordt. Ze kunnen best kritiek hebben op Ramadan, maar hun eigen bijdrage aan de multiculturele samenleving is in ieder geval een stuk lager, eerder contraproduktief.
Gisteren ben ik naar een lezing van en debat met Tariq Ramadan geweest zonder Tariq Ramadan. De eerste was een lezing over "Spirituality and Ethics in Islam", waar ik een uitnodiging voor kreeg van een studente van de islamitische studentenvereniging IQRA . De tweede was een debat over religie en homoseksualiteit getiteld "De controverse voorbij", georganiseerd door het COC Rotterdam en Ettaouhid. Dit debat was heel interessant, ook al was het zonder Ramadan.
Waarom was Ramadan er niet bij? Ramadan wordt voor zijn werk betaald door de universiteit en door de gemeente Rotterdam. De Gay Krant heeft een paar weken geleden beschuldigingen tegen Ramadan gepubliceerd in een artikel van hun blad. Toen heeft de gemeente een onderzoek laten uitvoeren naar de citaten in de Gay Krant. Wethouder Rik Grashoff presenteerde afgelopen dinsdag de uitkomsten van het onderzoek. De conclusie was dat de citaten onjuist, tendentieus waren en uit de context gerukt. Ramadan draagt een consistente visie uit en vervult de opdracht voor de gemeente naar behoren. Op een persconferentie op woensdag 15 april werd meegedeeld dat de gemeente de samenwerking met Tariq Ramadan voortzet. Gisteren hebben PvdA, Leefbaar Rotterdam en VVD echter een motie ingediend om het contract met Ramadan te beeindigen. Van 14.30 tot 20.30 vond een gemeenteraadsdebat plaats waar Ramadan bij was. Daarom kon hij dus niet de geplande lezingen geven. Tijdens het debat "De controverse voorbij" volgden we live de ontwikkelingen in de Raad, het was net een voetbalwedstrijd ;). Een van de berichten was dat GroenLinks dreigde haar wethouder terug te trekken. Uiteindelijk stemde een meerderheid van de Raad tegen de motie, waarop een applaus volgde bij ons in de zaal.
Ik vond het een bijzondere discussie gisteravond, tussen voornamelijk moslims en homo's. In de zaal vonden sommigen dat de discussie niet ver genoeg ging, dat we maar eens moesten ophouden met alleen te praten en meer met praktische oplossingen moesten komen. Maar ik vond de dialoog van gisteren al heel bijzonder. Ook als Ramadan wel een goede bruggenbouwer is, dan komen we nog niet ver met maar 1 bruggenbouwer. Het was bemoedigend om gisteren bij het debat te zien dat er zoveel bruggenbouwers zijn in Rotterdam, zowel van de kant van homo's als van de kant van moslims. Er werden voortdurend bruggen gebouwd, er werd voortdurend toenadering gezocht tussen de beide groepen, op een basis van respect en gelijkwaardigheid. Sommigen zeiden dat respect tonen voor elkaar zo'n abstract begrip is, dat het concreter gemaakt moet worden hoe je dat in de praktijk doet. Ik denk dat je dat vanzelf wel merkt zodra je het zoeken van toenadering daadwerkelijk in de praktijk brengt. Er werden een paar mooie voorbeelden genoemd, bijvoorbeeld van een Nederlandse homo die een relatie heeft / getrouwd is met een Marokkaanse moslim. In Nederland hebben de beide families toenadering gezocht en ze hebben een goede manier gevonden om met elkaar om te gaan. Ze hebben geen fundamentele discussies over religie en homoseksualiteit. De Nederlanders vragen niet van de Marokkanen dat zij zeggen dat homoseksualiteit best mag vanuit de leer van de islam. De Marokkanen vragen ook niet van de Nederlanders de islamitische leer goed te keuren. In het dagelijks leven kunnen de families prima met elkaar omgaan. Alleen als het homo echtpaar naar Marokko gaat naar de familie daar, dan kunnen zij niet openlijk uitkomen voor hun relatie. In het dagelijks leven in Nederland is er genoeg ruimte voor beide groepen om met respect met elkaar om te gaan en goed met elkaar samen te leven.
Na afloop van het debat had ik een gesprek met een paar jonge moslima's en iemand van het COC. We hadden het in het kader van oplossingen over presentaties op scholen. De jongen van het COC zei dat hij naar scholen gaan wel erg arbeidsintensief vond. Ik zei dat ik denk dat het wel een van de manieren is die het beste werkt, om een persoonlijk verhaal te vertellen, zodat jongeren zich kunnen inleven. Dat is de beste manier om vooroordelen weg te nemen. Ik vertelde dat dat mijn ervaring is als vluchtelingenambassadeur. Het maakt eigenlijk niet uit voor welke doelgroep / vanuit welke organisatie je naar een school gaat om een presentatie te geven. Homo's, vluchtelingen en moslims zijn alledrie groepen die in de Nederlandse samenleving een minderheid vormen waar veel vooroordelen over bestaan en die vaak gediscrimineerd worden. Misschien zou dat wel kunnen bijdragen aan een oplossing: als moslims en homo's (niet speciaal mensen die beide tegelijk zijn maar juist ook combinaties van heteroseksuele moslims en niet-islamitische homo's) samen naar scholen gaan en hun persoonlijke verhaal vertellen, en tegelijkertijd jongeren stimuleren om "de ander" als gelijke met respect te behandelen.
Daarmee kunnen we op een sterke manier gezamenlijk protesteren tegen politieke partijen die verdeeldheid, polarisatie, angst en haat verspreiden, zoals de partijen die gisteren de motie hebben ingediend. Zij proberen (misschien onbedoeld) een wig te drijven tussen moslims en homo's, tussen groepen in de samenleving met verschillende achtergronden, waardoor het op een prettige manier samen leven tussen verschillende groepen bemoeilijkt wordt. Ze kunnen best kritiek hebben op Ramadan, maar hun eigen bijdrage aan de multiculturele samenleving is in ieder geval een stuk lager, eerder contraproduktief.
4/15/2009
Kindness strikes a chord of humanity in the Other
For years I had a great writer on my bookshelf and I wasn't aware of it, I didn't read his books ("Ebbenhout" (The shadow of the sun) is on my shelf). With the book "The Other", Ryszard Kapuscinski wrote a book that I more or less wanted to write myself as a dissertation. He applies Levinas' theory of the encounter with the Other to the situation in which the other is a stranger. I didn't know that it was done before: to apply the philosophy of Levinas to intercultural contact. I ordered the book on the internet. In the mean time I found this article on the internet: "Encountering the Other: The Challenge for the 21st Century". I would like to summarize it here and to comment on it.
The central question in the article is: How should we act toward Others? In prehistoric times people lived with their own tribe only, many people never met any other tribes. Later people started to travel and trade with others.
"The remains of marketplaces, of ports, of places where there were agoras and sanctuaries, of where the seats of old universities and academies are still visible, and of where there remain vestiges of such trade routes as the Silk Road, the Amber Route and the Trans-Saharan caravan route, these are proofs of cooperation. All of these were places where people met to exchange thoughts, ideas and merchandise, and where they traded and did business, concluded covenants and alliances, and discovered shared goals and values. “The Other” stopped being a synonym of foreignness and hostility, danger and mortal evil. People discovered within themselves a fragment of the Other, and they believed in this and lived confidently."
Kapuschinski says that there are three ways to deal with the Other: war, isolation or to enter into a dialogue. In the case of a war, the encounter with the Other usually ends tragically, in a catastrophe of blood and death. Isolation / building walls around you is not good either. It can result in Apartheid. "In simple terms, proponents of this view proclaim that everyone is free to live as he chooses, as long as it’s as far away from me as possible, if he isn’t part of my race, religion or culture. If that were all!
In reality, we are looking at a doctrine of the structural inequality of the human race. The myths of many tribes and peoples include the conviction that only we are human—the members of our clan, our community—while others, all others, are subhuman or aren’t human at all. Apartheid was and still is a doctrine of hatred, contempt and revulsion for the Other, the foreigner."
To enter into a dialogue with the other is a much more positive form of encounter. It seems the present Dutch multicultural society has become complicated, and we have to develop new skills to be able to start an intercultural dialogue. The issues that I wrote about on this blog lately - the attacks and accusations towards Tariq Ramadan, and the proposal to fire an army imam, are not exactly an example of a successful intercultural dialogue. They lead to increased polarisation, separation, frustration, isolation. We have to accept that there are foreign cultures in the Dutch society, we have to learn how to live together with different cultures, we have to find ways to meet each other, to enter in an open respectful dialogue. If we can overcome fear by getting to know each other, that will work much better than to let fear result in agression, discrimination and isolation.
It's very beautiful how Kapuscinski promotes hospitality and kindness:
"How different was the image of the Other in the epoch of anthropomorphic beliefs, the belief that the gods could assume human form and act like people. Back then you could never tell whether the approaching wanderer, traveler or newcomer was a person or a god in human guise. That uncertainty, that fascinating ambivalence, was one of the roots of the culture of hospitality that mandated showing all kindness to the newcomer, that ultimately unknowable being.
Doors and gates are not only for closing against the Other—they can also open for him and welcome him inside. Thanks to such an interpretation, the world we inhabit starts being not only richer and more diverse, but also kinder to us, a world in which we ourselves will want to encounter the Other."
Maybe this sounds too optimistic, too idealistic. But I don't think it's irrealistic as a basic attitude. A bit like the Tit for Tat strategy. You start with an attitude of hospitality and kindness, respect, normal behavior towards the Other / stranger as an equal human being. Then when a stranger turns out to be a criminal then you don't continue to be hospitable and kind but then you lock him / her up in prison.
Then he explains the philosophy of Levinas in relation to intercultural contact:
"Emmanuel Levinas calls the encounter with the Other an “event,” or even a “fundamental event,” the most important experience, reaching to the farthest horizons. Levinas, as we know, was one of the philosophers of dialogue, along with Martin Buber, Ferdinand Ebner and Gabriel Marcel (a group that later came to include Jozef Tischner), who developed the idea of the Other as a unique and unrepeatable entity, in more or less direct opposition to two phenomena that arose in the 20th century: the birth of the masses that abolished the separateness of the individual, and the expansion of destructive totalitarian ideologies.
These philosophers attempted to salvage what they regarded as the paramount value, the human individual—me, you, the Other, the Others—from being obliterated by the actions of the masses and of totalitarianism (which is why these philosophers promoted the concept of “the Other” to emphasize the differences between one individual and another, the differences of non-interchangeable and irreplaceable characteristics).
This was an incredibly important movement that rescued and elevated the human being, a movement that rescued and elevated the Other, with whom, as Levinas suggested, one must not only stand face to face and conduct a dialogue, but for whom one must “take responsibility.” In terms of relations with the Other and Others, the philosophers of dialogue rejected war because it led to annihilation; they criticized the attitudes of indifference or building walls; instead, they proclaimed the need—or even the ethical obligation—for closeness, openness and kindness."
It's a radical philosophy of infinite responsibility for the other, but it works well in practice I think, as a guide for our actions.
"Let us point out that the concept of the Other is usually defined from the white man’s—the European’s—point of view. But today, when I walk through a village in the mountains of Ethiopia, a crowd of children runs after me, pointing at me in merriment and calling out: “Ferenchi! Ferenchi!”—which means “foreigner, other.” This is an example of the dismantling of the hierarchy of the world and its cultures. Others are indeed Others, but for those Others, I am the one who is Other. In this sense, we’re all in the same boat. All of us inhabitants of our planet are Other for Others—Me for Them, and Them for Me."
Kapuscinski travelled a lot around the world. During 40 years he regularly went to Africa. It's good to see how this broadened his mind. I think it's important to get to know other perspectives by living in a different country, inside a local community, working together with people from a different cultural background. Kapuscinski describes in this respect the experiences of the antropologist Malinowski.
"Malinowski himself, as if to spite all colonial customs, pitched his tent in the middle of a local village and lived among the local people. What he experienced turned out to be no easy experience. In his A Diary in the Strict Sense of the Term, he continually mentions problems, bad moods, despair and depression. You pay a high price for breaking free of your culture. That is why it is so important to have your own distinct identity, and a sense of your own strength, worth and maturity. Only then can you confidently face a different culture. Otherwise, you will withdraw into your own hiding place and timorously cut yourself off from others.
All the more so because the Other is a mirror into which you peer, or in which you are observed, a mirror that unmasks and denudes, which we would prefer to avoid."
The issue of the need to define your own identity is something that interests me a lot. For sure we are not limited to the identity of the culture that we grew up with. We can learn about other cultures and adapt certain aspects. An identity consists of many aspects and it's not fixed, it's constantly changing. It's not necessary to determine which parts are more fundamental than others. Tariq Ramadan explained it nicely, that it's crazy to ask somebody if he is more Muslim, Moroccan or European. You can be all three of them without giving a fundamental priority. Like that you don't ask: are you a poet or a vegetarian? Writing poems is not very relevant for the choice of eating chicken or not. You can be both at the same time and it can be both important to you. And many other aspects are part of your identity. Defining your identity is needed to have something to hold on to / refer to in contact with other cultures. But a very strong identity can be arrogant or racist, if you consider yourself as special and better than others.
An important remark is also that Malinowski said:
"There is no such thing as a higher or a lower culture—there are only different cultures, with varying ways of meeting the needs and expectations of their participants. A different person, of a different race and culture, is nevertheless a person whose behavior, like ours, is characterized by dignity, respect for acknowledged values and respect for tradition and customs."
This doesn't mean total cultural relativism. You can still criticize certain aspects of a culture, like you can do that of your own culture. It just means that people from other cultures should be treated with an equal level of respect.
The last step in the article is towards globalisation, a new planetary society:
"While Malinowski began his work at the moment of the birth of the masses, we are living today in the period of transition from that mass society to a new, planetary society. Many factors lie behind this—the electronics revolution, the unprecedented development of all forms of communication, the great advances in transport and movement, and also, in connection with this, the transformation at work in the consciousness of the youngest generation and in culture broadly conceived.
How will this alter the relations between us, the people of one culture, and the people of some other culture, or of Other cultures? How will this influence the I-Other relationship within my culture and beyond it? It is very difficult to give an unequivocal final answer, since the process is ongoing and we ourselves, with no chance for the distance that fosters reflection, are immersed in it.
Levinas considered the I-Other relation within the bounds of a single, racially and historically homogeneous civilization. Malinowski studied the Melanesian tribes at a time when they were still in their primal state, not yet violated by the influence of Western technology, organization and markets. Today, this is ever less frequently possible. Cultures are becoming increasingly hybridized and heterogeneous.
We say today that the world has become multiethnic and multicultural not because there are more of these communities and cultures than before, but rather because they are speaking out more loudly, with increasing self-sufficiency and forcefulness, demanding acceptance, recognition and a place at the round table of nations. Today, our planet, inhabited for centuries by a narrow group of free people and broad throngs of the enslaved, is filled with an increasing number of nations and societies that have a growing sense of their own separate value and significance. This process is often occurring amidst enormous difficulties, conflicts, dramas and losses.
We may be moving toward a world so entirely new and changed that our previous historical experience will prove to be insufficient to grasp and move around in it. In any case, the world that we are entering is the Planet of Great Opportunities. Yet these are not unconditional opportunities, but rather opportunities open only to those who take their tasks seriously and thus prove that they take themselves seriously. This is a world that potentially has a lot to offer, but that also demands a lot, and in which taking easy shortcuts is often the road to nowhere.
We will constantly be encountering the new Other, who will slowly emerge from the chaos and tumult of the present. It is possible that this new Other will arise from the meeting of two contradictory currents that shape the culture of the contemporary world—the current of the globalization of our reality and the current of the conservation of our diversity, our differences, our uniqueness. The Other may be the offspring and the heir of these two currents.
We should seek dialogue and understanding with the new Other. The experience of spending years among remote Others has taught me that kindness toward another being is the only attitude that can strike a chord of humanity in the Other."
This is a very important point I think. I experienced it myself in Senegal. The cultural differences can easily lead to misunderstandings and frustration. I may be very convinced of my being right. But if I want to have good contact with my Senegalese colleagues, I have to be patient, calm, flexible, friendly, respectful. That works much better than to start shouting out of anger and indignation. To recognize the humanity in the Other is an important condition for ethical behaviour. Once you recognize that the Other is human, it becomes much more difficult to kill him (either physically or psychologically) as Levinas says.
Kapuscinski is asking some interesting questions which I could maybe try to answer in a dissertation. He wrote this article in 2002. The world is changing fast. There are many analysises to make of what is happening nowadays, what will be the result and what can we do to make improvements.
"Who will this new Other be? What will our encounter be like? What will we say? And in what language? Will we be able to listen to each other? To understand each other?
Will we both want to appeal, as Joseph Conrad put it, to what 'speaks to our capacity for delight and wonder, to the sense of mystery surrounding our lives; to our sense of pity, and beauty, and pain; to the latent feeling of fellowship with all creation—and to the subtle but invincible, conviction of solidarity that knits together the loneliness of innumerable hearts: to the solidarity in dreams, in joy, in sorrow, in aspirations, in illusions, in hope, in fear, which binds men to each other, which binds together all humanity—the dead to the living and the living to the unborn.' "
The central question in the article is: How should we act toward Others? In prehistoric times people lived with their own tribe only, many people never met any other tribes. Later people started to travel and trade with others.
"The remains of marketplaces, of ports, of places where there were agoras and sanctuaries, of where the seats of old universities and academies are still visible, and of where there remain vestiges of such trade routes as the Silk Road, the Amber Route and the Trans-Saharan caravan route, these are proofs of cooperation. All of these were places where people met to exchange thoughts, ideas and merchandise, and where they traded and did business, concluded covenants and alliances, and discovered shared goals and values. “The Other” stopped being a synonym of foreignness and hostility, danger and mortal evil. People discovered within themselves a fragment of the Other, and they believed in this and lived confidently."
Kapuschinski says that there are three ways to deal with the Other: war, isolation or to enter into a dialogue. In the case of a war, the encounter with the Other usually ends tragically, in a catastrophe of blood and death. Isolation / building walls around you is not good either. It can result in Apartheid. "In simple terms, proponents of this view proclaim that everyone is free to live as he chooses, as long as it’s as far away from me as possible, if he isn’t part of my race, religion or culture. If that were all!
In reality, we are looking at a doctrine of the structural inequality of the human race. The myths of many tribes and peoples include the conviction that only we are human—the members of our clan, our community—while others, all others, are subhuman or aren’t human at all. Apartheid was and still is a doctrine of hatred, contempt and revulsion for the Other, the foreigner."
To enter into a dialogue with the other is a much more positive form of encounter. It seems the present Dutch multicultural society has become complicated, and we have to develop new skills to be able to start an intercultural dialogue. The issues that I wrote about on this blog lately - the attacks and accusations towards Tariq Ramadan, and the proposal to fire an army imam, are not exactly an example of a successful intercultural dialogue. They lead to increased polarisation, separation, frustration, isolation. We have to accept that there are foreign cultures in the Dutch society, we have to learn how to live together with different cultures, we have to find ways to meet each other, to enter in an open respectful dialogue. If we can overcome fear by getting to know each other, that will work much better than to let fear result in agression, discrimination and isolation.
It's very beautiful how Kapuscinski promotes hospitality and kindness:
"How different was the image of the Other in the epoch of anthropomorphic beliefs, the belief that the gods could assume human form and act like people. Back then you could never tell whether the approaching wanderer, traveler or newcomer was a person or a god in human guise. That uncertainty, that fascinating ambivalence, was one of the roots of the culture of hospitality that mandated showing all kindness to the newcomer, that ultimately unknowable being.
Doors and gates are not only for closing against the Other—they can also open for him and welcome him inside. Thanks to such an interpretation, the world we inhabit starts being not only richer and more diverse, but also kinder to us, a world in which we ourselves will want to encounter the Other."
Maybe this sounds too optimistic, too idealistic. But I don't think it's irrealistic as a basic attitude. A bit like the Tit for Tat strategy. You start with an attitude of hospitality and kindness, respect, normal behavior towards the Other / stranger as an equal human being. Then when a stranger turns out to be a criminal then you don't continue to be hospitable and kind but then you lock him / her up in prison.
Then he explains the philosophy of Levinas in relation to intercultural contact:
"Emmanuel Levinas calls the encounter with the Other an “event,” or even a “fundamental event,” the most important experience, reaching to the farthest horizons. Levinas, as we know, was one of the philosophers of dialogue, along with Martin Buber, Ferdinand Ebner and Gabriel Marcel (a group that later came to include Jozef Tischner), who developed the idea of the Other as a unique and unrepeatable entity, in more or less direct opposition to two phenomena that arose in the 20th century: the birth of the masses that abolished the separateness of the individual, and the expansion of destructive totalitarian ideologies.
These philosophers attempted to salvage what they regarded as the paramount value, the human individual—me, you, the Other, the Others—from being obliterated by the actions of the masses and of totalitarianism (which is why these philosophers promoted the concept of “the Other” to emphasize the differences between one individual and another, the differences of non-interchangeable and irreplaceable characteristics).
This was an incredibly important movement that rescued and elevated the human being, a movement that rescued and elevated the Other, with whom, as Levinas suggested, one must not only stand face to face and conduct a dialogue, but for whom one must “take responsibility.” In terms of relations with the Other and Others, the philosophers of dialogue rejected war because it led to annihilation; they criticized the attitudes of indifference or building walls; instead, they proclaimed the need—or even the ethical obligation—for closeness, openness and kindness."
It's a radical philosophy of infinite responsibility for the other, but it works well in practice I think, as a guide for our actions.
"Let us point out that the concept of the Other is usually defined from the white man’s—the European’s—point of view. But today, when I walk through a village in the mountains of Ethiopia, a crowd of children runs after me, pointing at me in merriment and calling out: “Ferenchi! Ferenchi!”—which means “foreigner, other.” This is an example of the dismantling of the hierarchy of the world and its cultures. Others are indeed Others, but for those Others, I am the one who is Other. In this sense, we’re all in the same boat. All of us inhabitants of our planet are Other for Others—Me for Them, and Them for Me."
Kapuscinski travelled a lot around the world. During 40 years he regularly went to Africa. It's good to see how this broadened his mind. I think it's important to get to know other perspectives by living in a different country, inside a local community, working together with people from a different cultural background. Kapuscinski describes in this respect the experiences of the antropologist Malinowski.
"Malinowski himself, as if to spite all colonial customs, pitched his tent in the middle of a local village and lived among the local people. What he experienced turned out to be no easy experience. In his A Diary in the Strict Sense of the Term, he continually mentions problems, bad moods, despair and depression. You pay a high price for breaking free of your culture. That is why it is so important to have your own distinct identity, and a sense of your own strength, worth and maturity. Only then can you confidently face a different culture. Otherwise, you will withdraw into your own hiding place and timorously cut yourself off from others.
All the more so because the Other is a mirror into which you peer, or in which you are observed, a mirror that unmasks and denudes, which we would prefer to avoid."
The issue of the need to define your own identity is something that interests me a lot. For sure we are not limited to the identity of the culture that we grew up with. We can learn about other cultures and adapt certain aspects. An identity consists of many aspects and it's not fixed, it's constantly changing. It's not necessary to determine which parts are more fundamental than others. Tariq Ramadan explained it nicely, that it's crazy to ask somebody if he is more Muslim, Moroccan or European. You can be all three of them without giving a fundamental priority. Like that you don't ask: are you a poet or a vegetarian? Writing poems is not very relevant for the choice of eating chicken or not. You can be both at the same time and it can be both important to you. And many other aspects are part of your identity. Defining your identity is needed to have something to hold on to / refer to in contact with other cultures. But a very strong identity can be arrogant or racist, if you consider yourself as special and better than others.
An important remark is also that Malinowski said:
"There is no such thing as a higher or a lower culture—there are only different cultures, with varying ways of meeting the needs and expectations of their participants. A different person, of a different race and culture, is nevertheless a person whose behavior, like ours, is characterized by dignity, respect for acknowledged values and respect for tradition and customs."
This doesn't mean total cultural relativism. You can still criticize certain aspects of a culture, like you can do that of your own culture. It just means that people from other cultures should be treated with an equal level of respect.
The last step in the article is towards globalisation, a new planetary society:
"While Malinowski began his work at the moment of the birth of the masses, we are living today in the period of transition from that mass society to a new, planetary society. Many factors lie behind this—the electronics revolution, the unprecedented development of all forms of communication, the great advances in transport and movement, and also, in connection with this, the transformation at work in the consciousness of the youngest generation and in culture broadly conceived.
How will this alter the relations between us, the people of one culture, and the people of some other culture, or of Other cultures? How will this influence the I-Other relationship within my culture and beyond it? It is very difficult to give an unequivocal final answer, since the process is ongoing and we ourselves, with no chance for the distance that fosters reflection, are immersed in it.
Levinas considered the I-Other relation within the bounds of a single, racially and historically homogeneous civilization. Malinowski studied the Melanesian tribes at a time when they were still in their primal state, not yet violated by the influence of Western technology, organization and markets. Today, this is ever less frequently possible. Cultures are becoming increasingly hybridized and heterogeneous.
We say today that the world has become multiethnic and multicultural not because there are more of these communities and cultures than before, but rather because they are speaking out more loudly, with increasing self-sufficiency and forcefulness, demanding acceptance, recognition and a place at the round table of nations. Today, our planet, inhabited for centuries by a narrow group of free people and broad throngs of the enslaved, is filled with an increasing number of nations and societies that have a growing sense of their own separate value and significance. This process is often occurring amidst enormous difficulties, conflicts, dramas and losses.
We may be moving toward a world so entirely new and changed that our previous historical experience will prove to be insufficient to grasp and move around in it. In any case, the world that we are entering is the Planet of Great Opportunities. Yet these are not unconditional opportunities, but rather opportunities open only to those who take their tasks seriously and thus prove that they take themselves seriously. This is a world that potentially has a lot to offer, but that also demands a lot, and in which taking easy shortcuts is often the road to nowhere.
We will constantly be encountering the new Other, who will slowly emerge from the chaos and tumult of the present. It is possible that this new Other will arise from the meeting of two contradictory currents that shape the culture of the contemporary world—the current of the globalization of our reality and the current of the conservation of our diversity, our differences, our uniqueness. The Other may be the offspring and the heir of these two currents.
We should seek dialogue and understanding with the new Other. The experience of spending years among remote Others has taught me that kindness toward another being is the only attitude that can strike a chord of humanity in the Other."
This is a very important point I think. I experienced it myself in Senegal. The cultural differences can easily lead to misunderstandings and frustration. I may be very convinced of my being right. But if I want to have good contact with my Senegalese colleagues, I have to be patient, calm, flexible, friendly, respectful. That works much better than to start shouting out of anger and indignation. To recognize the humanity in the Other is an important condition for ethical behaviour. Once you recognize that the Other is human, it becomes much more difficult to kill him (either physically or psychologically) as Levinas says.
Kapuscinski is asking some interesting questions which I could maybe try to answer in a dissertation. He wrote this article in 2002. The world is changing fast. There are many analysises to make of what is happening nowadays, what will be the result and what can we do to make improvements.
"Who will this new Other be? What will our encounter be like? What will we say? And in what language? Will we be able to listen to each other? To understand each other?
Will we both want to appeal, as Joseph Conrad put it, to what 'speaks to our capacity for delight and wonder, to the sense of mystery surrounding our lives; to our sense of pity, and beauty, and pain; to the latent feeling of fellowship with all creation—and to the subtle but invincible, conviction of solidarity that knits together the loneliness of innumerable hearts: to the solidarity in dreams, in joy, in sorrow, in aspirations, in illusions, in hope, in fear, which binds men to each other, which binds together all humanity—the dead to the living and the living to the unborn.' "
4/14/2009
Ramadan is niet de vijand
Het wordt me steeds meer duidelijk dat de hetze tegen Tariq Ramadan nergens op gegrond is. Afshin Ellian schreef dat Tariq Ramadan nu alweer ruzie aan het maken is, en dat hij een echte dialoog niet aandurft. Fijn is dat, als anderen (o.l.v. Henk Krol) een hetze tegen je beginnen, dat je er dan zelf van beschuldigd wordt weer ruzie te maken.
Nu is er de website www.steuntariq.nl en daar vond ik een goed artikel van Anja Meulenbelt van haar weblog. Over Ramadan kun je misschien nooit 100% zeker zijn (wel behoorlijk zeker) maar wat betreft Anja Meulenbelt wil ik er alles om verwedden dat ze geen geheim lid is van de moslimbroederschap. Laat ik haar hele weblog artikel maar posten hier...
Zoals voor de vaste bezoekers van dit weblog al bekend is volg ik Tariq Ramadan al jaren. Ik ben bij vele bijeenkomsten geweest, heb hem horen spreken, ken zijn boeken - anders dan Bolkestein, die met Ramadan in debat ging zonder zijn boeken te hebben gelezen. En dus afging, toen bleek dat hij zijn oordelen al klaar had op grond van een roddelkonterig boek van een tegenstander van Ramadan. Dat boek hebben mensen in andere landen al ruimschoots uit, er is al uitgebreid op gereageerd, en er bleef van de verwijten, zoals dat hij de verkeerde opa had, weinig over. Maakt niet uit, in Nederland gebeurt alles een beetje later, dus wij beginnen hier weer opnieuw. Dat wil zeggen, Krol van de Gaykrant begint, met hulp van Bolkestein opnieuw.
Nu is er de website www.steuntariq.nl en daar vond ik een goed artikel van Anja Meulenbelt van haar weblog. Over Ramadan kun je misschien nooit 100% zeker zijn (wel behoorlijk zeker) maar wat betreft Anja Meulenbelt wil ik er alles om verwedden dat ze geen geheim lid is van de moslimbroederschap. Laat ik haar hele weblog artikel maar posten hier...
***
Anja Meulenbelt: Ramadan is niet de vijand
Zoals voor de vaste bezoekers van dit weblog al bekend is volg ik Tariq Ramadan al jaren. Ik ben bij vele bijeenkomsten geweest, heb hem horen spreken, ken zijn boeken - anders dan Bolkestein, die met Ramadan in debat ging zonder zijn boeken te hebben gelezen. En dus afging, toen bleek dat hij zijn oordelen al klaar had op grond van een roddelkonterig boek van een tegenstander van Ramadan. Dat boek hebben mensen in andere landen al ruimschoots uit, er is al uitgebreid op gereageerd, en er bleef van de verwijten, zoals dat hij de verkeerde opa had, weinig over. Maakt niet uit, in Nederland gebeurt alles een beetje later, dus wij beginnen hier weer opnieuw. Dat wil zeggen, Krol van de Gaykrant begint, met hulp van Bolkestein opnieuw. Het grote belang van Ramadan is er in gelegen dat hij moslims in Europa aanspreekt als volwaardige burgers, en van ze vraagt zich ook als zodanig te gedragen. Hij laat zien dat de grondwet ook moslims nu juist de vrijheid geeft om zichzelf te mogen zijn, en vraagt van ze om actief deel te nemen aan die maatschappij, en op te houden zich defensief te gedragen als een minderheid. Ik was bij een interessant debat tussen hem en Dyan Abu Jahjah, (hier) die nu juist wil dat moslims zich als minderheid organiseren. Ramadan is dus per definitie een bruggenbouwer tussen islam en Europa, en hij laat in al zijn geschriften en lezingen zien dat het heel goed mogelijk is om trouw moslim te zijn binnen de grenzen en de regels van een westerse democratie. Hij is daarmee ook een belangrijke stem om moslims er van te weerhouden om zich defensief of in teleurstelling af te schermen en zich naar binnen te richten - ook al is die teleurstelling te begrijpen. En daarmee vind ik hem ook een belangrijke stem om jongeren er van te weerhouden om naar extremisme te neigen. Neem je plaats in, participeer, draag bij, laat de islam je de kracht geven om dat te doen, is wat ik hem hoor zeggen. Daarmee is hij geen grote vernieuwer of hervormer van de islam, hij is wel een belangrijke ‘vertaler’, iemand die de islam opnieuw interpreteert in het licht van deze tijd, en daarmee spreekt hij grote groepen Europese moslims aan.
En helaas nog te weinig autochtonen, die zich liever verliezen in achterdocht en roddels dan in werkelijke verdieping in wat hij nu eigenlijk te zeggen heeft. Wat hij te zeggen heeft staat dus haaks op het beeld dat zijn vijanden van rechts over hem verspreiden, een beeld dat vooral de angst op moet roepen dat hij een ‘wolf in schaapskleren’ is - een cliché dat uitten treure wordt herhaald. Ramadan zou spreken met dubbele tong, één verhaal voor moslims, een ander verhaal voor de westerlingen, om hen een rad voor de ogen te draaien. Met dat paranoide spookbeeld als drijfveer, zou het hem, net als andere moslims, er om te doen zou zijn om op slinkse wijze de boel hier te ‘islamiseren’. Als je zijn boeken hebt gelezen, waar Bolkestein te lui of te arrogant voor was, dan weet je wat voor een onzin dat is: zijn stelling is juist dat er hier niets ‘geislamiseerd’ hoeft te worden, dat er binnen de wetten en regels van een land als Nederland meer dan voldoende ruimte is om als moslim te leven plus volwaardig burger te zijn. Meer dan in menig islamitisch land, als we eerlijk zijn.
Ramadan is behalve een moslim een democraat en een Europeaan. Er is helemaal geen reden voor ‘islamisering’, zelfs niet stiekem. Dat beeld van die wolf die zich in de schaapskleren verbergt is echt paranoïde - er is ook met naarstig speuren heel erg weinig wolf te vinden - ja, zeggen zijn tegenstanders dan, daar is hij ook te slim voor - wat dan wel de vraag oproept wat die wolf dan voorstelt. Nogal mislukte wolf zou ik zeggen, als ik zie dat er elke keer een massa Nederlandse moslims naar hem komen luisteren wanneer hij daar gewoon staat als schaap.
Ramadan heeft vijanden. Een deel daarvan zijn dezelfde als de mijne (zie het stuk hieronder). Ook dat schept een band, behalve dat ik geen moslim ben maar wel veel met moslims verkeer en dus allang ontdekt heb wat de Bolkesteinen nog niet door hebben, dat het net mensen zijn, die onderling ook op allerlei wijzen van elkaar verschillen. En dat het echt zieke idiotie is om te denken dat al die moslims, als er maar genoeg zijn, hier straks de sharia in komen voeren en mij zullen dwingen om een hoofddoek te dragen. Het opvallende is nu juist dat de politieke islam geen enkele voet aan de grond heeft gekregen in Nederland, en de extremistische groepjes heel erg marginaal zijn gebleven. De moslims die ik ken, en dat zijn er veel, stellen net zoveel prijs op hun vrijheid als ik op de mijne. De meiden vechten zich los uit tradities van gedwongen huwelijken (niet islamitisch!) en schieten er nog sneller vandoor met hun opleidingen dan de jongens. De voorbeelden van buitengewoon geslaagde ‘integratie’ zijn inmiddels legio.
Te rozig beeld? Doe ik alsof er geen problemen zijn? Helemaal niet. We kennen ze. De problemen van een migratiegolf, de angsten bij de autochtone bevolking die hun wereld niet meer herkent, Ramadan neemt die nog serieuzer dan ik, maar in wezen hebben we daar geen verschil van mening over. Natuurlijk zijn er discussiepunten. Ik hoef het niet met alles wat hij zegt eens te zijn om hem als denker en als voorbeeld te waarderen - ik ben het zelfs met partijgenoten niet over alles eens. Zo vind ik hem absoluut geen ‘vrouwenhater’, niet in woord en niet in daad, alhoewel we best nog eens een discussie zouden kunnen hebben over hoe hij de verhouding tussen vrouwen en mannen ziet - hij heeft ergens wel eens gezegd dat hij mannen en vrouwen als gelijkwaardig maar als verschillend ziet, die elkaar dus natuurlijk aanvullen. Ik vind dat een oubollig beeld, en er zit een valkuil in dat ‘verschillend maar gelijkwaardig’, maar wacht even, dat verschil van mening heb ik ook met menig feministe die zo denkt. En met dat denken in ‘elkaar aanvullen’ is het ook duidelijk dat hij niet veel ziet in homoseksualiteit - hij is wel een echte hetero. En verschilt daarin weinig van menig christen. Maar ook dat kan mij weinig schelen - sommige van mijn beste vrienden zijn hetero - als het maar duidelijk is wat zijn belangrijkste boodschap is, dat ook homo’s dezelfde mensenrechten hebben en dat ze niet mogen worden bedreigd. Kunnen we verder nog eens leuk over van mening verschillen bij een glaasje, eh, hij water ik wijn. Komen we dus op de spanning die er nu nog bestaat, een van de vele spanningen in onze veelkleurige en complexe samenleving: ja, er zijn spanningen tussen de moslimgemeenschappen waarin een deel tegen homo’s is, en een deel van de homobeweging die daar bang voor is en dus tegen moslims is. Aangezien we in een land leven waarin we willen, ik tenminste wel, dat iedereen met eigen geaardheid en eigen geloof - of geen - kan leven in vrede en zonder zich bedreigd te voelen, is het een kwestie van nadenken wat we daaraan kunnen doen. Neem Marcouch, die het voortouw neemt en onomwonden zegt dat de vrijheid die moslims hebben om in Nederland in te leven en moslim te zijn dezelfde vrijheid is voor homo’s om homo te zijn. Daar steekt hij behoorlijk zijn nek voor uit, want natuurlijk levert hem dat ook weerstand op in zijn eigen achterban. En krijgt hij kritiek dat hij zich te ver van de principes van de islam afwendt. Ramadan, zoals ik dat heb meegemaakt doet het anders. Hij blijft dichter bij zijn achterban, hij is niet bereid om af te wijken van wat er in de koran staat, dat alleen de verbintenis tussen een man en een vrouw natuurlijk is, maar zegt tegelijk dat dat geen reden is om homo’s te discrimineren laat staan te bedreigen. Ik zie het zo: beide mannen hebben een functie in het proces. Marcouch komt beter aan bij een deel van de Nederlandse moslims dat zich meer heeft vrijgevochten, en Ramadan komt beter aan bij de moslims die dicht bij de letter van de leer willen blijven. Maar beide zetten zich er voor in dat homo’s niet bedreigd worden. In die zin kan ik mij dichter bij Marcouch voelen, maar zijn ze in mijn ogen beide bondgenoten voor de homobeweging. En net als ik aanhangers van een pluriforme democratie.
Wat Krol doet, om hand in hand met Bolkestein een aanval te doen op Ramadan is nu precies het slechtste wat je kunt doen. Je hoeft zeker niet te denken dat de gemiddelde moslim ook maar een millimeter meer sympathie of begrip op zal brengen voor homo’s als er weer zo’n aanval komt op een al veelgeplaagd figuur waar ze zoveel waardering voor hebben. Ik vind het het stomste wat je kunt doen - niet alleen voor moslims, ook voor homo’s. En dat is nog een geheel andere kwestie dan de aanstelling van Ramadan. Ik weet niet of het gerechtvaardigd is dat de gemeente Rotterdam voor zijn aanstelling betaalt, en ook nog een flinke som, en waarom hij niet gewoon een aanstelling krijgt aan de universiteit, maar dat is voor mij op dit moment niet de issue. Ik vind wel dat hij een belangrijke brugfunctie heeft, en dat we eens op moeten houden met die hetze.
Wat is er aan de hand?
Wat is er in hemelsnaam aan de hand met dit land, met de politiek en de media? Eerst de hetze tegen Tariq Ramadan die volgens mij nergens over gaat, en nu vragen de VVD en de PVV om het ontslag van een legerimam. Waar zijn deze politieke partijen mee bezig? Ik las vanmorgen de krant en ik begreep niets van wat er stond. Wat is er nu eigenlijk gebeurd? Blijkbaar heeft de imam Ali Eddaoudi vroeger (wanneer precies?) columns geschreven met kritische uitlatingen over de Nederlandse missie in Uruzgan. Hoe kan dat een reden zijn voor politieke partijen om voor te stellen hem uit zijn huidige functie te ontslaan? Waarom wordt dit voorstel nu gedaan terwijl zijn columns uit het verleden zijn? Waarom staat dit op deze manier in de krant (in plaats van het intern te bespreken)?
Het lijkt erop dat dit het tegenovergestelde is van bruggen bouwen in de multiculturele samenleving; het afbreken van bruggen. Geen toenadering zoeken tot "de ander" maar een poging van politieke partijen om "de ander" de mond te snoeren, zonder geldige reden. Deze vorm van polarisatie is zeker niet bevorderlijk voor de samenleving. Ik moest denken aan Levinas die begin jaren dertig dacht: "Wat is er aan de hand, hier is iets helemaal niet in orde en het lijkt erop dat het in de toekomst alleen maar erger zal worden." Niet dat ik verwacht dat er een nieuwe wereldoorlog aankomt, wel dat ik denk dat we kritisch moeten kijken naar wat er op dit moment gaande is en dat we deze ontwikkelingen een halt moeten toeroepen.
Het lijkt erop dat dit het tegenovergestelde is van bruggen bouwen in de multiculturele samenleving; het afbreken van bruggen. Geen toenadering zoeken tot "de ander" maar een poging van politieke partijen om "de ander" de mond te snoeren, zonder geldige reden. Deze vorm van polarisatie is zeker niet bevorderlijk voor de samenleving. Ik moest denken aan Levinas die begin jaren dertig dacht: "Wat is er aan de hand, hier is iets helemaal niet in orde en het lijkt erop dat het in de toekomst alleen maar erger zal worden." Niet dat ik verwacht dat er een nieuwe wereldoorlog aankomt, wel dat ik denk dat we kritisch moeten kijken naar wat er op dit moment gaande is en dat we deze ontwikkelingen een halt moeten toeroepen.
4/09/2009
Tariq Ramadan - nog een keer dan
Dit is nu al de vierde post hier over Tariq Ramadan. Maar hij is belangrijk op dit moment in de Nederlandse multiculturele samenleving.
Met een filosofiegroepje hebben we afgelopen zondag het boek "Dat moet ik van mijn geloof" besproken van H.M. Kuitert. Het boek heeft me aan het denken gezet. Hij maakt onderscheid tussen nieuwe religiositeit, waarbij je in een religieuze supermarkt wat leuke dingen kunt uitkiezen, een combinatie van new age, aura's lezen, tarot kaarten leggen, met wat joga / meditatie erbij, etc. Je kiest vrijblijvend wat boeiende spirituele aspecten van verschillende religies. Dat is iets anders dan gelovigen die een reeel bestaande religie volgen zoals christendom of islam. Deze religies hebben een absoluut karakter, voor gelovigen staat de vraag of God bestaat, niet ter discussie. Het is een compleet systeem / pakket, inclusief leefregels, de levens van mensen zijn er diep van doordrongen. Of een moslima ergens wel of niet een hoofddoek kan dragen gaat niet om dat stukje stof op zich, het is voor haar een religieus symbool en daarom belangrijk. Volgens Kuitert is niet het geweld van extremisten het grootste probleem voor een samenleving, het probleem is het geloof zelf. Kuitert ziet religie als een "troublemaker" in het publieke domein. Ik denk niet dat ik het met Kuitert eens ben wat betreft zijn conclusies, maar het absolute karakter van reeel bestaande religies / perspectief van gelovigen is een interessant punt.
Met een filosofiegroepje hebben we afgelopen zondag het boek "Dat moet ik van mijn geloof" besproken van H.M. Kuitert. Het boek heeft me aan het denken gezet. Hij maakt onderscheid tussen nieuwe religiositeit, waarbij je in een religieuze supermarkt wat leuke dingen kunt uitkiezen, een combinatie van new age, aura's lezen, tarot kaarten leggen, met wat joga / meditatie erbij, etc. Je kiest vrijblijvend wat boeiende spirituele aspecten van verschillende religies. Dat is iets anders dan gelovigen die een reeel bestaande religie volgen zoals christendom of islam. Deze religies hebben een absoluut karakter, voor gelovigen staat de vraag of God bestaat, niet ter discussie. Het is een compleet systeem / pakket, inclusief leefregels, de levens van mensen zijn er diep van doordrongen. Of een moslima ergens wel of niet een hoofddoek kan dragen gaat niet om dat stukje stof op zich, het is voor haar een religieus symbool en daarom belangrijk. Volgens Kuitert is niet het geweld van extremisten het grootste probleem voor een samenleving, het probleem is het geloof zelf. Kuitert ziet religie als een "troublemaker" in het publieke domein. Ik denk niet dat ik het met Kuitert eens ben wat betreft zijn conclusies, maar het absolute karakter van reeel bestaande religies / perspectief van gelovigen is een interessant punt. In dat geval - als islam voor gelovigen een absoluut karakter heeft - zegt en doet Tariq Ramadan wat een gewone gelovige zegt en doet: proberen te leven volgens het geloof en proberen het geloof een plek te geven in de samenleving, in het publieke domein. Dat klinkt sommige niet-moslims als extremistisch in de oren maar dat is het in principe niet. Dat hoeft dus geen islamitische staatsgreep / invoering van de Sharia in Europa te zijn.
Ik ben niet verder gegaan met mijn "onderzoek" naar de uitspraken van Tariq Ramadan. Ik richt me toch liever op de grote lijnen dan op de details van wat hij precies waar en wanneer gezegd heeft. Het is een gecompliceerde zaak. Ik heb besloten Tariq Ramadan het voordeel van de twijfel te geven, en verder aan te kijken hoe deze zaak zich ontwikkelt.
Hoe geschikt is Tariq Ramadan als bruggenbouwer? Hij brengt de Europese cultuur naar moslims. Dat is bevorderlijk voor integratie. En hij brengt de islam naar Europa. Dat kan op zich ook bevorderlijk zijn voor integratie, maar het wordt meestal niet geaccepteerd door niet-moslims. Als Ramadan niet-moslims wil overtuigen / mee krijgen, moet hij een langere brug bouwen en buiten het religieuze perspectief stappen.
Ik wilde tot slot nog een citaat uit het NRC posten (de digitale versie is niet het hele artikel), waar ik mij goed in kan vinden: "Behandel moslims niet als goedgetrainde apen die nazeggen wat wij willen horen", van Markha Valenta.
"Tariq Ramadan heeft drie simpele boodschappen. Ten eerste, dat Europa en zijn moslims door een deur kunnen, zonder dat geweld wordt aan gedaan aan de waarden van de een of de ander. Ten tweede, dat de islam heel goed in staat is om zichzelf te hervormen door middel van rigoureus, analytisch onderzoek waarin onderscheid wordt gemaakt tussen de onveranderlijke fundamenten van de islam en wat rekbaar is en open staat voor verandering. Ten derde, dat de sociale problemen die wij hebben nu te veel gevoed worden door angst, wantrouwen en slachtofferschap. In plaats daarvan moeten zowel moslims als niet-moslims te werk gaan als zelfverzekerde Europese burgers die actief bijdragen aan een rechtvaardige samenleving en wereldorde. Dit is het levensproject van Tariq Ramadan. Als Tariq Ramadan gevaarlijk is, is dat niet omdat hij Europa afwijst, maar juist omdat hij het omarmt. Als burger, als wetenschapper en als moslim. Dat is nog enger dan iemand die je aanvalt. Want Tariq Ramadan zegt in feite: wij verschillen niet zoveel van elkaar als je denkt.
Het is paternalistisch en dogmatisch om te eisen dat moslims als goed getrainde apen ons nazeggen dat homoseksualiteit goed en natuurlijk is, als ze dat niet denken. De Amerikaanse president Obama keurt het homohuwelijk af, onder meer om religieuze redenen, en de rechten die homoseksuelen in Nederland hebben gelden lang niet in heel Europa. Dat komt omdat velen in het Westen nog steeds vinden dat homoseksualiteit onnatuurlijk is en geen recht heeft op volwaardige erkenning."
In "Een Jihad van vertrouwen" zegt Ramadan dat zijn geloof homoseksualiteit afkeurt, maar dat hij in de praktijk homoseksuelen altijd met respect zal behandelen. Dat is een moreel juiste positie volgens mij. Het is een feit dat de islam homoseksualiteit afkeurt, geen mening. Mensen met respect behandelen ongeacht hun seksuele geaardheid lijkt me de enig juiste manier. Dan heb je een brug gebouwd naar de ander.
4/03/2009
Double language?
Today I went to the second and last masterclass from Tariq Ramadan at the Erasmus Univerity of Rotterdam, about “the role of the media”. It was again very interesting, just like the week before. It's especially interesting to hear the different opinions of the students. And again the words Islam and Muslims have not been mentioned during the entire 2 hours, like last week.
The last weeks there have been many articles about Tariq Ramadan in the Dutch newspapers. It's interesting to look at the role of the media in this particular situation. In fact there is no news, there is not something Tariq Ramadan has done recently why the media are paying attention to him right now. The only thing that happened is that some students from his classes went to the Director of Gay Krant ( a magazine for homosexuals) to warn him about Tariq Ramadan. The discussion is about something he is supposed to have said six years ago in France, of which some tapes exist and some Dutch people have listened to them. It's only because that director of the Gay Krant, Henk Krol, is searching for publicity, and the media is more than willing to pay attention to this subject, that it seems that there is some important news for the media to report.
There are so many negative comments about Tariq Ramadan in the media, especially on the internet, that you almost start thinking that there has to be something wrong with him. I decided to stop reading what others say about him and to analyse what he is saying himself in his lectures and debates with other people. I watched all the speeched and debates I could find from him on Youtube. He can fanatical in his debates, he is talking with passion. But also in a nuanced critical way, he speaks carefully and he backs up his claims with arguments. He doesn't make any radical / extremist claims. There are some films where people try to show that he betrays himself, but in these films his sayings are out of context and clearly manipulated by the maker of the youtube film.
You can see complete lectures given by him at the university of Rotterdam on their website. His ideas are clearly tolerant, emancipated, modern and democratic, no problem at all.
After searching a long time I found one youtube film which is different. In fact it's an audio tape and it was recorded at the Grand Pèchés. Here his way of talking is clearly different. He is preaching in a strong moral way. He is talking to Muslims and he is telling them how to be a good Muslim. It's still not very shocking what he is saying, he talks about virginity before marriage and about mixed swimming pools.
I decided I wanted to talk to Tariq Ramadan himself, and so I did today during the break of the masterclass. I asked him why this particular film is in a different style and with a different content. He said it's not different, he is saying the same message everywhere and in the same way. He said I should come up with a proof and then we will talk again. So I am going to listen to the tape once more, and to another speech of him where he is saying something else, I think, to compare them.
So, the saying is: where there is smoke, there must be a fire. But so far in the media I see a lot of smoke but not really a fire. I don't know why Tariq Ramadan doesn't want to admit that he talks with a different approach to different audiences (which is normal, with a presentation training you also learn to adapt your presentation to the specific audience that you are talking to). But I don't understand what all the fuss against him is about. I couldn't find him saying anything discriminating towards homosexuals or women in the youtube films. If he said these things often, they would be in youtube films for sure, since there are many people who want to “expose” him as a “wolf”. I will watch the films again and listen carefully to what he actually says. At least part of the smoke which is produced in the media is not based on a real fire.
The last weeks there have been many articles about Tariq Ramadan in the Dutch newspapers. It's interesting to look at the role of the media in this particular situation. In fact there is no news, there is not something Tariq Ramadan has done recently why the media are paying attention to him right now. The only thing that happened is that some students from his classes went to the Director of Gay Krant ( a magazine for homosexuals) to warn him about Tariq Ramadan. The discussion is about something he is supposed to have said six years ago in France, of which some tapes exist and some Dutch people have listened to them. It's only because that director of the Gay Krant, Henk Krol, is searching for publicity, and the media is more than willing to pay attention to this subject, that it seems that there is some important news for the media to report.
There are so many negative comments about Tariq Ramadan in the media, especially on the internet, that you almost start thinking that there has to be something wrong with him. I decided to stop reading what others say about him and to analyse what he is saying himself in his lectures and debates with other people. I watched all the speeched and debates I could find from him on Youtube. He can fanatical in his debates, he is talking with passion. But also in a nuanced critical way, he speaks carefully and he backs up his claims with arguments. He doesn't make any radical / extremist claims. There are some films where people try to show that he betrays himself, but in these films his sayings are out of context and clearly manipulated by the maker of the youtube film.
You can see complete lectures given by him at the university of Rotterdam on their website. His ideas are clearly tolerant, emancipated, modern and democratic, no problem at all.
After searching a long time I found one youtube film which is different. In fact it's an audio tape and it was recorded at the Grand Pèchés. Here his way of talking is clearly different. He is preaching in a strong moral way. He is talking to Muslims and he is telling them how to be a good Muslim. It's still not very shocking what he is saying, he talks about virginity before marriage and about mixed swimming pools.
I decided I wanted to talk to Tariq Ramadan himself, and so I did today during the break of the masterclass. I asked him why this particular film is in a different style and with a different content. He said it's not different, he is saying the same message everywhere and in the same way. He said I should come up with a proof and then we will talk again. So I am going to listen to the tape once more, and to another speech of him where he is saying something else, I think, to compare them.
So, the saying is: where there is smoke, there must be a fire. But so far in the media I see a lot of smoke but not really a fire. I don't know why Tariq Ramadan doesn't want to admit that he talks with a different approach to different audiences (which is normal, with a presentation training you also learn to adapt your presentation to the specific audience that you are talking to). But I don't understand what all the fuss against him is about. I couldn't find him saying anything discriminating towards homosexuals or women in the youtube films. If he said these things often, they would be in youtube films for sure, since there are many people who want to “expose” him as a “wolf”. I will watch the films again and listen carefully to what he actually says. At least part of the smoke which is produced in the media is not based on a real fire.
