2/21/2009
Heilige boeken en de geschiedenis
Gisteren ben ik eindelijk naar de poldermoskee in Amsterdam gegaan, dat was ik al lange tijd van plan. De poldermoskee leek me een goede plek om bruggen te bouwen. Een plek waar jonge mensen vanuit allerlei achtergronden bij elkaar komen om van gedachten te wisselen. Ik wil intercultureel contact bevorderen, dat is de kern van waar ik mij op richt, zowel in mijn werk, als in mijn filosofische gedachten, als in mijn persoonlijke leven. Ik wil bevorderen dat mensen met verschillende achtergronden op een goede manier werkelijk samen leven in de Nederlandse samenleving. Wat kunnen we doen om te leren omgaan met cultuurverschillen, hoe kunnen we leren rekening met elkaar te houden, verdraagzaam te zijn, met respect met elkaar om te gaan? En dan niet alleen theorieen bedenken, maar het vooral ook in de praktijk brengen. Ik ben als het ware bezig me de kunst / het vak eigen te maken van "bruggen bouwen in een multiculturele samenleving".
Het is om die reden dat ik naar debatten ga, boeken lees en dus naar de poldermoskee ben gegaan. Ik denk dat er vooral bruggen nodig zijn tussen moslims en niet-moslims, omdat er veel angst en onbegrip is tussen die groepen en ik denk dat het veel verschil zou maken voor het functioneren van de samenleving als die afstand minder groot zou worden.
***
Nu terug naar de lezing in de poldermoskee van gisteravond:
De lezing was onderdeel van een lezingenreeks: "Tijdens de lezingenreeks “Palestine in Motion” wordt de geschiedenis van Palestina behandeld - van pre-historie tot actualiteit. We gaan in op historische claims van Joden en van Palestijnen. Hoe zijn de begrippen semitisme en anti-semitisme ontstaan. Welke historische gebeurtenissen hebben de geschiedenis van joden bepaald? Hoe leefden joden onder islamitisch gezag? Waarom wilden joden massaal naar Palestina, na de shoah? Vragen waarop wij tijdens deze reeks een antwoord hopen te vinden."
We hebben gisteravond niet veel antwoorden gevonden op deze vragen. De lezing ging over David en Salomo. De strekking van de lezing was (ik hoop dat ik het goed weergeef zo) dat wat in de Bijbel staat historisch gezien niet correct is, er was geen groot koninkrijk zoals het in de Bijbel beschreven wordt, er was een klein koninkrijk met dorpen, geen echte steden, met een stammenstructuur. Aangezien wat er staat niet klopt zouden de joden niet op basis van de Bijbel aanspraak kunnen maken op het land van de staat Israël.
Ik voelde me ongemakkelijk bij deze lezing. Niet dat ik beweer dat wat er in de Bijbel staat wel historisch correct is. Ik denk dat er geen enkel heilig boek volledig correct is, historisch gezien. Hoe zou het woord van God zonder enige vertekening een mensenoor binnen kunnen komen? Als God dat had gewild had hij het boek beter persoonlijk kunnen overhandigen. De heilige boeken zijn door mensenhanden opgeschreven, en niet door de mensen die zelf direct het woord van God hebben gehoord, het is via via, van mond tot mond gegaan. En zelfs voor zover het woord van God precies zoals het bedoeld is in een heilig boek is terecht gekomen, dan nog is de vraag of wij mensen goed begrepen hebben hoe het bedoeld is, of we de tekst op de juiste manier interpreteren.
Het punt is dat het volgens mij niet relevant is of wat in de Bijbel staat historisch gezien wel of niet klopt. Stel je voor dat ik nu media-aandacht zoek als profeet van de Spaghetti-religie. Ik ben boodschapper van mijn volk de Spaghettiërs, wij eten al 2000 jaar iedere dag drie keer per dag spaghetti. Nu is mij een boodschap geopenbaard dat wij op weg moeten gaan naar het beloofde land: Italië. Het land van de spaghetti is waar ons volk thuishoort. Op basis van die ongelooflijke hoeveelheden spaghetti die wij achter de kiezen hebben, eeuwenlang, claimen wij aanspraak te kunnen maken op het spaghettiland.
Misschien is het allemaal wel waar wat ik zeg. Het is niet zo makkelijk te bewijzen dat mijn God niet bestaat en dat er geen boodschap aan mij geopenbaard is. Punt is wel dat er al mensen wonen in Italië. Dus wij kunnen niet zo maar met ons volk het land Italië overnemen, want de mensen die er nu wonen, voor wie het hun land is, hebben ook rechten. Dus wat er in ons heilige boek staat, en of dat juist is of niet, is wat dat betreft niet relevant.
Maar wanneer een moslim tegen een christen of een jood zegt: "jullie heilige boek klopt niet", dan spreekt daar een soort arrogantie uit. Ik wilde inbrengen dat de Koran ook "niet klopt", maar eigenlijk is dat een zinloze discussie. Het perspectief van een bepaalde godsdienst geeft altijd een vertekening, een gekleurdheid. Intern, naar het eigen geloof toe geeft dat niet, maar wanneer je godsdiensten gaat vergelijken is dat wel relevant. Als je als gelovige een heilig boek op historische correctheid wil onderzoeken, doe dat dan vooral met het boek van je eigen geloof, zou ik zeggen. Het kan ook best met de andere boeken, maar verbindt daar dan geen politieke conclusies aan.
***
De lezing viel me dus tegen, maar verder ben ik blij dat ik gegaan ben. De poldermoskee is wel zoals ik gehoopt had een laagdrempelige, open, tolerante ontmoetingsplek. Er werd me een paar keer gezegd dat ik welkom was, en een open kritische discussie werd aangemoedigd.
