7/19/2018
Nieuwe belevenissen bij Bakker Bart...
Ik neem 's ochtends vaak een ontbijtje bij Bakker Bart en het zijn vaak dezelfde mensen die ik daar tegen kom. Een van de eerste mensen die ik daar leerde kennen is Frits Enk, schrijver en gepensioneerd journalist van de Gaykrant. Hij geeft Nederlandse les aan een Syrische vluchteling en hij zei dat het soms best moeizaam gaat, dat hij de vluchteling tips geeft maar dat hij niet wil luisteren. Ik zei dat hij maar beter wat professionele afstand kan nemen en het beter los kan laten, hij geeft tips en het is verder aan de ander wat die ermee doet. We hadden het over hoe moeilijk loslaten is en ik zei dat ik dat zelf ook heel moeilijk heb gevonden. Ik vertelde over wat ik meegemaakt heb met de vader van mijn kinderen. Ik zei dat veel migranten als ze naar Nederland komen in Nederland een trauma oplopen. "Is dat hierboven bekend?" vroeg Frits en hij wees naar boven. "Ja God weet alles", zei ik. Maar het bleek dat hij naar het gebouw van het ministerie wees. "Nee, daar weten ze er heel weinig van, en veel mensen interesseert het niet", zei ik. "Inburgering gaat nog steeds bijna alleen over aanpassen, voor veel geld de taal leren en verder moet je het zelf maar uitzoeken". "Wat kunnen we eraan doen?" vroeg Frits. Ik zei dat het goed zou zijn als mijn verhaal bekender zou worden en dat er veel van dit soort verhalen zijn. Hij zei dat ik er een boek over moest schrijven en dat hij dan mijn supervisor wordt. Ik zei dat ik geen tijd had, maar dat is toch een beetje een zwak excuus. Dus ik ga het doen en we zien wel waar het schip strandt...
7/06/2018
Waar was ik toen ik er niet was? - Over verantwoordelijkheid
Ik las net een artikel van filosoof / psycholoog Monica
Meijsing over haar nieuwe boek: `Waar was ik toen ik er niet was?´. Dat is al
een mooie titel sowieso. Ik stel me voor dat een kind die vraag stelt, in de
zin van: ´Waar was ik toen ik nog niet geboren was (en nog niet in de buik van
mijn moeder)?´ ´Bij God´ zou ik dan misschien antwoorden.
Er staan nog meer Levinasiaanse teksten in het artikel:
Ze doet in het artikel een paar uitspraken die sterk in de geest
van Emmanuel Levinas zijn.
Ze schrijft over verantwoordelijkheid: ´Ik vulde laatst een
enquete in en ik moest het belangrijkste woord in mijn leven noemen. Na lang
nadenken koos ik voor verantwoordelijkheid. Als we daar niet meer in geloven,
nemen we niemand meer iets kwalijk en kunnen we nergens meer dankbaar voor
zijn. Dat klinkt me kaal in de oren.´
Mijn vader vroeg een tijd geleden of dat niet zwaar op mijn
schouders drukt, die oneindige verantwoordelijkheid van Levinas. Maar ik heb
juist het gevoel dat het mij vrijheid geeft. Je bent alleen verantwoordelijk
voor je daden als je kunt kiezen. Anders ligt het vast wat je gaat doen en kun
je dus niemand iets kwalijk nemen, want de ander kon niet anders. Je kunt ook
niet dankbaar zijn dat iemand ervoor gekozen heeft jou te helpen als er niets
te kiezen is. Dat je kunt kiezen is een vorm van vrijheid, want je kunt
meerdere kanten op, je beslist zelf. Levinas zegt dat het een moeilijke
vrijheid is, omdat het geen vrijheid is waarbij het niet uitmaakt wat je kiest.
Je keuzes hebben (morele) gevolgen, je bent verantwoordelijk voor de gevolgen
van je gedrag.
Er staan nog meer Levinasiaanse teksten in het artikel:
´We maken onszelf, omdat we levende organismen zijn die
zichzelf in stand houden. Maar die vorming lukt alleen met anderen. Zonder onze
medemens ontstijgen we nauwelijks de dierlijke staat. Als persoon bestaan we
alleen in relatie tot anderen.´
