9/02/2005

 

Victims and others

When I read "Totality and Infinity" of Levinas this Sunday, I realized at once that he has a special perspective with regard to people who ask for help.

At Orkut we had a discussion about victims. Somebody said that "lunatic liberals" divide the world in two groups: victims and victimizers, and that they thus constantly focus on the existance of injustice. So this sounds as the wolf and sheep story, but I don't claim that everyone is either a victim or a victimizer. Fortunately oppression and injustice is not that bad and the world isn't that clearly black and white. But he said that "you are only a victim if you choose to be one". So that's easy then, if it just depends on the choice of the victim himself.

So according to this person the only thing that matters is the attitude of the victim. It can be a pityful sad person who exagerates his bad luck a bit to get more help, a weak passive and completely dependent creature, then he is clearly a victim. Or he can be a person who actively tries to improve his faith, who doesn't want to depend on others if he can also help himself, then he is not a victim.

Levinas has a different view towards the role of a victim and his relation with a possible helper. The meeting with a victim, or with a person who asks me for help, is a variation of the general meeting with the other as described by Levinas. Levinas always mentions the stranger, the widow and the orphan as others whom we should help.

Now let's imagine a certain situation. An orphan in the street begs for food because he is hungry. Levinas passes by that street and sees the orphan. He will recognize the Other in the orphan and he will do anything to help the child. He will give the child all the food he has with him, even if it means he will be hungry himself for the rest of the day. He doesn't care because he can easily buy new food, and after he helped the child he will feel good, because he took his moral responsibility upon him and he knows that God smiles at him now.

Does he see the child as a weak dirty annoying dependent creature who should choose not to be a victim? No. The other - whoever he is, but in particular the stranger, the widow and the orphan - is higher than me. The other, whoever he is, breaks open my small isolated world. He shows me that there is so much more than only the small world of my own thoughts. The contact with the other, the appeal the other does to me, makes our relation ethical. The other is my teacher, my master. He puts into question my selfishness and egocentrism. The other shows me infinity, makes that I can transcend out of the prison of my own world. I should be thankful for that, because the other is the only one who can liberate me in such a way. So the orphan who asks me for help is not a weak victim but a strong human who does an appeal to my responsibility for him. He, the other, the orphan, has God and justice on his side. Our ethical relation is assymetric, but it is not me but him who is the highest. Not because of who he is, but because of the relation we have, because he does an appeal to me as the other to the same.

So Levinas' attitude to the orphan is fundamentally different from that of the boy who said "you choose to be a victim". If you think like Levinas, he and the orphan are equal as humans and in their ethical relation the orphan even has a role which is higher, so the orphan deserves a lot of repsect from Levinas. For the boy who spoke about victims the orphan is way down below, a sad dirty weak child that you pass by with a distance as big as possible.

Now, I often heard people say that Levinas is utopian, beause people who look all the time for how they could help orphans, widows and strangers, are very rare. Indeed if we would observe how people treat the orphan in the street, for sure there won't be many who react like Levinas. It's pity that human nature is not so good and ethical as Levinas would hope and that he looks too optimistically at humanity. For many people it's easy enough to walk past the orphan without helping him and they won't feel guilty about that for long, as would it be the case for Levinas, they just don't care.

Still this doesn't mean that Levinas' model of the meeting with the other is useless and unrealistic. When I pass by an orphan who needs my help, but whom I refuse to help, I am responsible for this not helping. Maybe Levinas just gives the food that the child needed right then, maybe the child will survive then. Maybe I will kill the child by not giving it food, then I am responsible. If God really exists and if he is infinity, as Levinas calls it, then he really looks over the shoulder of the orphan. The foundation of Levinas' philosophy is strong in my opinion.

It's because of this that I find it very beautiful what Raihaan and Sikander wrote about "respect for your neighbour". If your neighbour goes to sleep with an empty stomac, you are responsible. You could have shared your meal with him but you didn't.
In judaism there are many examples like this, and the moral instructions are clear. The Jews always have to prepare extra food and put an extra plate on the table, because Elijah might knock at the door at dinner time and you should always be able to offer him a meal. Instead of Elijah it could also be a stranger, who made a long journey and who is tired and hungry. You want to say to him then: "You are welcome, make yourself at home, please have dinner with us and take as much as you like, we have plenty of food." And if the stranger doesn't come this evening you can give your extra food to your neighbours :-)

I miss this attitude of hospitality incredibly much in the Dutch society nowadays. I think that that is the main obstacle for a peaceful integrated well fucntioning muliticultural society.
People are extremely individualistic and they only care about privacy. You see this everywhere, in families, in the media, in politics, with policymakers, etc. People are annoyed when they get visitors without any anouncement a long time in advance, and especially during dinner time, because that is the most important time to respect privacy :-(

With regard to how immigrants are treated y the government and in the society you can see clearly how this lack of hospitality is very destructive. The dominant attitude towards immigrants is: you don't belong here, we don't want to share our wealth with you, you can stay here if you assimilate and if you earn your own money and if you don't bother us, as soon as there is something in your behaviour that we don't like, we will kick you out of the country.

That is not how you should treat guests, is it? "You can come in my house - if it's really necessary - but only if you bring your own food and if you do exactly as I say. And you should always remember that this is my house, my property, it's not for you, I keep everything for myself, and if I don't like you I can kick you out of my house anytime, so be careful...
Comments:
En hier is een msn chat met een vriend / Orkuter die ik de "Victims" tekst liet lezen. De vraag / antwoord methode werkt wel goed om het nog wat meer toe te lichten, net als met de chat met Sikander, dus vandaar deze comment.

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
en hier is mijn blog met een net geposte tekst: http://levinasandculture.blogspot.com/

Orkuter says:
*leest*

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
sorry nogal lange tekst vandaag

Orkuter says:
geen probleem

Orkuter says:
zijn the stranger, the widow and the orphan een soort archetypen?

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
ja

Orkuter says:
en kun je alle mensen om je heen daarin indelen afhankelijk van je perceptie?

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
het is een symbool, maar het is ook letterlijk

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
Levinas kijkt naar fenomenen
hij kijkt naar hoe mensen met elkaar om gaan
als centrale situatie heeft hij dat ik een ander ontmoet

Orkuter says:
simpel gezegd typetjes, zoals in het enneagram

Orkuter says:
ja, dat bedoel ik met perceptie van de waarnemer

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
de ander is wie dan ook, dat maakt niet uit, maar mensen zoals de vreemdeling, de weduwe en de wees zijn extra kwetsbare mensen, ik moet er speciaal op gericht zijn hen te helpen

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
dus jij bent niet een typische wees of zo

Orkuter says:
oh, dus er zijn nog andere typen ook, die geen hulp behoeven?

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
nee, het zijn voorbeelden van kwetsbare mensen

Orkuter says:
aha ok dan snap ik het

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
mensen die niet zo kwetsbaar zijn daar worden geen voorbeelden van genoemd

Orkuter says:
maar er zijn toch ook wel andere vormen van kwetsbaarheid? of neem ik het nog te letterlijk

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
er zijn zeker ook andere vormen en Levinas noemt ook andere voorbeelden
de mens is altijd kwetsbaar, vanwege zijn menselijkheid, er zijn alleen gradaties in kwetsbaarheid en hulpbehoevendheid

Orkuter says:
als ik om hulp vraag is dat meestal met dingen waarmee ik zelf moeite heb vanwege mijn sociale imbeciliteit

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
ja

Orkuter says:
vaak heel praktisch en simpel voor "normale" mensen, dus vraag ik om advies of hulp

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
en vraag je dat als een zwak slachtoffer, of vraag je het als een normaal sterk persoon die tijdelijk iemand anders nodig heeft en daarom een beroep doet op hem, dus hem aanspreekt op zijn verantwoordelijkheid naar jou toe?

Orkuter says:
zoals met die vliegtickets bijvoorbeeld waarbij jij me geholpen hebt: ik heb er nu eentje geboekt

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
ja
en dat was een verzoek op Levinasiaanse manier

Orkuter says:
ik had alleen maar een klein opstapje en wat tijd nodig

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
en voor mij is het een kleine moeite, dus waarom zou ik je niet willen helpen als je zoiets vraagt?

Orkuter says:
geen idee wat ik dan ben

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
geen slachtoffer

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
je bent niet afhankelijk van mij, als ik niet wil helpen dan kan je het zelf uiteindelijk ook wel oplossen

Orkuter says:
of ik vraag iemand anders

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
ja

Orkuter says:
maar vanwege jouw ervaring met vliegen dacht ik, laat ik het bij jou proberen

Orkuter says:
daarbij wist ik ook dat je het niet gek zou vinden, dus m.a.w. dat je mij niet als slachtoffer zou zien

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
je bent geen zwak ziek en misselijk afhankelijk schepsel, maar gewoon iemand die even om hulp vraagt omdat hij vindt dat hij dat best wel kan doen, en ik kan op jouw verzoek gewoon praktisch in gaan, zonder dat jij van mij vraagt dat ik enorm medelijden met je ga hebben dat je een social imbecile bent

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
als ik je zielig zou gaan vinden dan vraag je mij de volgende keer niet meer

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
voor Levinas is er niets zieligs aan

Orkuter says:
maar ik ga er wel vanuit dat je begrip hebt omdat je de ook Social Imbecile bent

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
ja dat klopt

Orkuter says:
ik ben eerder geneigd een andere Social Imbecile om hulp te vragen dan een willekeurig persoon

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
Ik vind jou niet zielig omdat ik zelf ook Social Imbecile ben en ik mijzelf ook niet zielig vind. Bij mensen die dat niet hebben is de kans groter op onbegrip en een onprettige reactie van hen

Orkuter says:
ja

Orkuter says:
en hoe zit het dan met trots, volgens Levinas?

Orkuter says:
er zijn mensen die niet om hulp kunnen vragen

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
De ander, de wees en zo, die kan trots zijn, hij is wie hij is en hoeft zich daarvoor niet te schamen. Hij kan om hulp vragen zonder zijn trots op te geven. Hij heeft een belangrijke taak om de één wakker te schudden, dus hij kan dat doen met trots. Door een beroep te doen op de één schudt hij hem wakker uit zijn egoïsme

Orkuter says:
maar als hij dat nou niet kan?

Orkuter says:
je kan nietnaltijd herkennen of iemand hulp nodig heeft en wat voor hulp

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
als hij zichzelf zwak voelt en niet trots een beroep op de ander kan doen, dan misschien maar beter niet, hangt ervan hoe hard hij hulp nodig heeft

Orkuter says:
en misschien is het zelfs beledigend om hulp te bieden

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
je kunt de hulp aanbieden op een respectvolle manier

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
zo van: Ik heb vaak online vliegtickets geboekt, zal ik je wat tips geven van goede sites?

Orkuter says:
maar dan moet je wel weten dat ik dat nodig heb

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
niet van: jij als social imbecile vindt het vast moeilijk, jij bent zo'n zielig hulpbehoevend iemand, zal ik het maar voor je doen

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
ja, ik kan het open vragen: wil je dat ik help of doe je het liever zelf?

Orkuter says:
of van die adviezen waar je niks mee kan

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
ja

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
dan zeg jij: hier kan ik niks mee

tum per salamti ho - que la paix soit avec toi says:
en dan houd ik verder mijn mond
 
Hoi Esther,
(ik volg je blog met interesse.)

Wat, als de 'gast' juist het systeem van gastvrijheid en wederzijdse hulp verstoort? Ik denk hierbij aan mijn eigen omgeving in Drenthe: het oude naoberschap (de hele buurt pakt samen dingen aan, buren doen bijv. mantelzorg. In dorpen om Assen heen zorgen je buren zelfs nog vaak voor de aflegging als je sterft). Een veelgehoorde klacht is dat nieuwe bewoners, meestal uit stadse omgevingen, hier geen boodschap aan hebben, aangezien ze meer op hun privacy gesteld zijn. Maar zo gaat de wederzijdse zorg en aandacht langzaam verloren. Ook als men ze actief probeert te betrekken krijgt men vaak nul op rekest. Wat zou je hieraan kunnen doen?

Inderdaad jammer dat het extra bord eten voor evt. gasten uitsterft in West-Europa. Maar niet bij de Pakistani! In de Angelsaksische cultuur (500-1100) gold het als onbeleefd om een vreemde reiziger te ondervragen over doel/herkomst voordat je hem eten en drinken had gegeven! In mijn eigen familie wordt altijd teveel gekookt, en kan iedereen aanschuiven. Dit heb ik zelf overgenomen. Nadeel: zonder gasten word je dik :-)

Een tijdje terug hier iets gelezen over dat iedereen verschillend is: ken je de artikelen over 'human universals' al? We hebben, waar ook ter wereld, heel wat gemeen! Zie Donald E. Brown, "Human Universals" (1991).
 
Hoi Letty,

Wat leuk dat je m'n blog volgt :)
En hoe gaat het verder?

Je hebt gelijk dat het niet zo simpel is, het idee van respect voor en hulp bieden aan je buren. Het hoort eigenlijk bij een set van normen en waarden die veel meer collectivistisch is dan individualistisch. Het is een waardenset die mij vreemd is, voor een groot deel. Ik heb vaak genoeg buren gehad die ik totaal niet kende en ik heb mij nog nooit afgevraagd of ze genoeg te eten hebben (dat hoeft ook niet in Nederland, meestal).

Het gaat me niet om het concrete voorbeeld van de burenhulp of om dat je iedere dag heel veel moet koken, het gaat me om de onderliggende houding / mentaliteit. Het gaat erom dat je anderen / gasten / vreemdelingen niet ziet als vervelende indringers die je rust en privacy verstoren, maar dat je klaar staat voor anderen, wie het ook zijn, dat je het leuk vindt om gasten welkom te heten en dat je je inleeft in waar zij behoefte aan hebben en bereid bent hen te helpen.

Van Sikander en Raihaan vind ik het heel mooi hoe de waarden van gastvrijheid en hulp bieden belangrijk voor hen zijn, hoe hun dagelijks leven daarvan doordrongen is. Dat komt in Pakistan denk ik vaker voor dan in Nederland, dus daar kunnen we nog wat van leren.
 
En dank je voor de leestip over human universals, die kende ik nog niet.

We hebben zeker veel met elkaar als mensen over de hele wereld, en gelukkig maar :)
Alleen is voor Levinas de uitspraak dat wij allemaal hetzelfde zijn, het begin van het totaliseren / objectiveren / ontmenselijken van de ander. Een uitspraak van: "ik ken jou door en door" zoals je een object door en door kunt kennen en er absolute uitspraken over kunt doen en definitieve oordelen over kunt vellen, dat mag je met mensen niet doen.

Levinas benadrukt steeds dat de ander totaal anders is, niet omdat hij echt zo anders is, maar omdat de gescheidenheid tussen mijzelf en de ander altijd gehandhaafd moet worden, anders ga ik over de grenzen heen van waar ik zelf ophoud en de ander begint.
 
Post a Comment

<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?